توضیحات

مقدمه شیخ محمد حسن بر کتاب فضیلت صبر در برابر مصیبت

سپاس و ستایش مخصوص خداوند است، و درود و سلام خداوند بر رسول خدا، صلی الله علیه و آله و سلم.

خداوند متعال، صبر را اسبی شکست‌ناپذیر، سپاهی شکست‌ناپذیر و دژی ویران‌نشدنی قرار داده است. او، خداوند متعال، فرموده است که صابران در جوار خداوند هستند و او آنها را دوست دارد. چه افتخاری!!

خداوند متعال فرمود: «إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِینَ» (بقره: ۱۵۳) «خداوند با صابران است.»

خداوند متعال می‌فرماید: «وَ اللَّهُ یُحِبُّ الصَّابِرِینَ» (آل عمران: ۱۴۶) «و خداوند صابران را دوست دارد».

و رهبری دین را بر صبر و یقین استوار گردانید، چنانکه خداوند متعال می‌فرماید: «و از میان آنها پیشوایانی قرار دادیم که به فرمان ما هدایت می‌کردند، چون شکیبایی ورزیدند و به آیات ما یقین داشتند.» (سجده: ۲۴)

و برای صابران بشارت‌هایی را گرد آورده که برای دیگران گرد نیاورده است، از این رو خداوند متعال می‌فرماید: «و قطعاً شما را با چیزی از ترس و گرسنگی و کاهش در اموال و جان‌ها و میوه‌ها آزمایش می‌کنیم، و بشارت ده به صابران (۱۵۵) کسانی که چون مصیبتی به آنها می‌رسد، می‌گویند: «ما از آن خداییم و به سوی او بازمی‌گردیم.» (۱۵۶) آنانند که درودها و رحمتی از جانب پروردگارشان بر آنها باد. و آنانند که هدایت‌یافتگانند.» (۱۵۷) [سوره بقره]

سپس خداوند متعال، کرامت صابران در بهشت را به فرشتگانی که برای استقبال و درود بر آنها وارد می‌شوند، بیان فرمود: «و فرشتگان از هر دری بر آنها وارد می‌شوند [و می‌گویند]: سلام بر شما به خاطر صبری که کردید. و چه نیکوست سرای آخرت!» (رعد/10).

او شایستگی و پاداش بی‌کران آنها را چنین خلاصه کرد: «جز این نیست که پاداش صابران به طور کامل و بی‌حساب داده می‌شود.» (زمر: ۱۰)

آری، صبر همانطور که از نامش پیداست، طعمش تلخ است، اما عواقبش از عسل شیرین‌تر است.

صبر چیست؟

صبر در زبان: پیشگیری و حبس است.

صبر، طبق شریعت اسلام، به معنای بازداشتن خود از نگرانی، بازداشتن زبان از شکایت و بازداشتن اعضای بدن از ارتکاب گناه است.

* به سه بخش تقسیم می‌شود:

صبر بر فرمان. یعنی صبر همراه با اطاعت.

- وَ الصَّبْرُ عَلَى اجْتِنَابِ الْمُحَرَّمَةِ.یعنی صبر بر دوری از گناه.

- وَ الصَّبْرُ عِنْدَ الْقَدَرِ. یعنی صبر در برابر بلاها و آزمایش هایی که خدای تعالی برای بنده مقدر فرموده است.

صبر جمیل صبری است که دارنده آن در پی خشنودی خداوند والا و بزرگ باشد، نه از ترس مردم که نگویند بی‌صبری می‌کند و نه از روی زینت دادن به خاطر مردم که نگویند صبور است، بلکه او شکیباست، به قضای الهی، چه خوب و چه بد، ایمان دارد، بر درد و رنج چیره می‌شود و از شکایت دست می‌کشد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که دو نوع شکایت وجود دارد:

شکایت به خدا، و شکایت از خدا!!

اما شکایت به درگاه خدا، منافاتی با صبر ندارد، چنانکه خداوند در روایتی از یعقوب علیه السلام فرموده است: «پس صبر نیکوست و در برابر آنچه توصیف می‌کنید، تنها خداست که باید از او یاری خواست.» (یوسف: ۱۸)

با این حال، او شکایت خود را به خدا برد و گفت: «من فقط رنج و اندوه خود را به خدا می‌گویم» (یوسف: ۸۶).

خداوند متعال ایوب علیه السلام را ستایش کرد، با این حال او شکایت خود را به درگاه خداوند مطرح کرد و فرمود: «و ایوب، هنگامی که پروردگارش را خواند که به راستی آسیب و رنج به من رسیده است و تو مهربان‌ترین مهربانانی.» (انبیاء: ۸۳)

مؤمن عاقل باید بداند که این دنیا محل آزمایش و امتحان است و شادی آن، آرزوها و سایه ای زودگذر است. اگر تو را کمی بخنداند، بسیار می گریاند. اگر تو را برای یک روز شاد کند، برای یک عمر غمگینت می کند. اگر لذتی اندک به تو بدهد، مدت زیادی تو را محروم می کند. و برای هر شادی، غمی است!!

خردمند کسی است که با چشم بصیرت و نور ایمانش بنگرد و به یقین بداند که آنچه بر او وارد شده، ممکن نیست از او سر زده باشد و آنچه از او سر زده، ممکن نیست بر او وارد شده باشد. پس در کتاب خداوند متعال و سنت رسولش صلی الله علیه و آله نظر می‌کند تا پاداش صابران را دریابد.

سپس آتش بلاها و آزمایش‌ها را با خنکیِ الگوگیری از اهل بلا، به‌ویژه پیامبران و رسولان، خاموش کند.

پس اگر در میان اهل زمین می‌گشت و جستجو می‌کرد، در میان آنها کسی را نمی‌دید جز کسی که به فقدان عزیزی یا وقوع حادثه‌ای ناخوشایند دچار شده باشد!!

چقدر در دورانی که بلاها و آزمایش‌ها فراوان و سختی‌ها و شداید شدید است، به یادآوری مداوم نیاز داریم.

شکر به خاطر صبر در برابر مصیبت، درک حکمت مصیبت، آشنایی با انواع مصیبت، الگوگیری از فرستادگان و پیامبران و دیگر مسائل مهم مرتبط با این مبحث شریف.

در این باره پیامی زیبا از برادر عزیزمان تامر بدر در دست دارم. خداوند او را پاداش نیک دهد و ما و او را از صابران قرار دهد و چشمان همه ما را با پیروزی این دین روشن کند. درود و سلام خداوند بر سرور پیامبران و بر همه خاندان و یارانش باد.

نوشته شده توسط