አንድ ሰው በእውነተኛው አምላክ ወይም በሐሰት አምላክ ላይ እምነት ሊኖረው ይገባል. አምላክ ወይም ሌላ ነገር ሊለው ይችላል። ይህ አምላክ ዛፍ፣ የሰማይ ኮከብ፣ ሴት፣ አለቃ፣ ሳይንሳዊ ፅንሰ-ሀሳብ ወይም የግል ፍላጎት ሊሆን ይችላል። ነገር ግን በሚከተለው፣ በሚቀድሰው፣ ወደ ህይወቱ በሚመለስበት እና እንዲያውም ሊሞት በሚችል ነገር ማመን አለበት። አምልኮ የምንለው ይህ ነው። እውነተኛውን አምላክ ማምለክ ሰውን ከሌሎችና ከማህበረሰቡ “ባርነት” ነፃ ያወጣዋል።

እውነተኛው አምላክ ፈጣሪ ነው ከእውነተኛው አምላክ ሌላ ማንንም ማምለክ አማልክት ነን ማለትን ይጨምራል እግዚአብሔር ፈጣሪ መሆን አለበት ፈጣሪ ለመሆኑ ማረጋገጫው በዩኒቨርስ ውስጥ የፈጠረውን በመመልከት ወይም ፈጣሪ መሆኑ ከተረጋገጠ አምላክ በመገለጥ ነው። ለዚህ አባባል፣ ከሚታየው ዩኒቨርስ አፈጣጠርም ሆነ ከፈጣሪ አምላክ ቃል ምንም ማረጋገጫ ከሌለ እነዚህ አማልክት የግድ ውሸት ናቸው።

በችግር ጊዜ ሰው ወደ አንድ እውነት ዘወር ብሎ አንድ አምላክን ተስፋ እንደሚያደርግ እና እንደሌለበት እናስተውላለን። ሳይንስ የአጽናፈ ዓለሙን መገለጫዎች እና ክስተቶችን በመለየት የሕልውናውን ተመሳሳይነት እና ተመሳሳይነት በመመርመር የቁስን አንድነት እና የሥርዓት አንድነት አረጋግጧል።

ከዚያም በነጠላ ቤተሰብ ደረጃ፣ አባትና እናት ቤተሰቡን በሚመለከት ውሳኔ ለማድረግ ሲቃረኑ፣ አለመግባባታቸውም ሰለባ የሆነው የልጆቹ መጥፋት እና የወደፊት ሕይወታቸው መጥፋት እንደሆነ እናስብ። ስለዚህ አጽናፈ ሰማይን ስለሚገዙት ሁለት ወይም ከዚያ በላይ አማልክትስ?

ኣምላኸይ ንሰብኣያ ኽትከውን ትኽእል ኢኻ።

በሰማያትና በምድር ውስጥ ከአላህ ሌላ አማልክት በነበሩ ኖሮ ሁለቱም በተበላሹ ነበር። የዐርሹ ጌታ አላህም ከሚገልጹት ሁሉ ጠራ። (አል-አንቢያ፡ 22)

ይህንንም እናገኛለን፡-

የፈጣሪ ህልውና ከጊዜ፣ ከጠፈር እና ከጉልበት ህልውና በፊት የነበረ መሆን አለበት እናም በዚህ መሰረት ተፈጥሮ ለጽንፈ ዓለማት መፈጠር ምክንያት ሊሆን አይችልም ምክንያቱም ተፈጥሮ ራሷ ጊዜን፣ ቦታን እና ጉልበትን ያቀፈች ስለሆነ ያ ምክንያት ከተፈጥሮ ህልውና በፊት የነበረ መሆን አለበት።

ፈጣሪ ሁሉን ቻይ ማለትም ሁሉን ቻይ መሆን አለበት።

ፍጥረትን ለመጀመር ትእዛዝ የማውጣት ኃይል ሊኖረው ይገባል.

ሁሉን አዋቂ፣ ማለትም፣ ሁሉንም ነገር ሙሉ እውቀት ያለው መሆን አለበት።

አንድ እና ግለሰብ መሆን አለበት፣ ከእርሱ ጋር እንዲኖር ሌላ ምክንያት አያስፈልገውም፣ ከፍጡራኑ በማንኛቸውም አካል መገለጥ የለበትም፣ በማንኛውም ሁኔታ ሚስት ወይም ልጅ ሊኖረው አይገባም፣ ምክንያቱም የፍፁምነት ባህሪያት ጥምረት መሆን አለበት።

ጥበበኛ መሆን አለበት እና ልዩ ጥበብ ካልሆነ በስተቀር ምንም ነገር አያደርግም.

እሱ ፍትሃዊ መሆን አለበት እና መሸለም እና መቅጣት እና ከሰው ልጆች ጋር ማዛመድ የፍትህ አካል ነው ምክንያቱም እርሱ የፈጠራቸው እና ከዚያም ቢተዋቸው አምላክ አይሆንም። ለዛም ነው መንገዱን እንዲያሳያቸው እና ዘዴውን ለሰው ልጆች እንዲያሳውቁ መልእክተኞችን የላካቸው። ይህንን መንገድ የተከተሉ ሰዎች ሽልማት ይገባቸዋል ከሱ ያፈነገጡ ደግሞ ቅጣት ይገባቸዋል።

በመካከለኛው ምስራቅ ያሉ ክርስቲያኖች፣ አይሁዶች እና እስላሞች እግዚአብሔርን ለማመልከት "አላህ" የሚለውን ቃል ይጠቀማሉ። እሱ የሚያመለክተው አንድ እውነተኛ አምላክ የሆነውን የሙሴንና የኢየሱስን አምላክ ነው። ፈጣሪ እራሱን በቅዱስ ቁርኣን "አላህ" በሚለው ስም እና በሌሎች ስሞች እና ባህሪያት ገልጿል። "አላህ" የሚለው ቃል በብሉይ ኪዳን 89 ጊዜ ተጠቅሷል።

በቁርኣን ውስጥ ከተጠቀሱት ሁሉን ቻይ የሆነው አምላክ ባህሪያት አንዱ፡ ፈጣሪ ነው።

እርሱ አላህ ፈጣሪው፣ ፈጣሪው፣ ፋሽን ሰጪው ነው። የርሱ ምርጥ ስሞች አሉት። በሰማያትና በምድር ያለው ሁሉ ያወድሰዋል። እርሱም አሸናፊው ጥበበኛው ነው። (2) (አል-ሐሽር፡ 24)።

ፊተኛው፣ በፊቱ ምንም የሌለበት፣ መጨረሻውም፣ ከርሱ በኋላ ምንም የሌለበት፡- "እርሱ መጀመሪያውና መጨረሻው፣ ተመልካቹም፣ ተመልካቹም ነው። እርሱም ነገሩን ሁሉ ዐዋቂ ነው" (አል-ሐዲድ 3)።

አስተዳዳሪው፣ ተቆጣጣሪው፡ ነገሩን ከሰማይ ወደ ምድር ያስተዳድራል…[4] (አስ-ሰጅዳህ፡ 5)።

ዐዋቂው ቻይ፡ … እርሱ ዐዋቂ ቻይ ነው [5] (ፋጢር፡ 44)።

ከፍጡራኑ አንዱንም አይመስልም፡- “የሚመስለው ምንም የለም፤ እርሱም ሰሚው ተመልካቹ ነው። (6) (አሽ-ሹራ፡ 11)።

አጋርም ልጅም የለውም፡ በላቸው፡- "እርሱ አላህ አንድ ነው (1) አምላክ ነው ዘላለማዊ መጠጊያ (2) አይወልድም አይወለድም (3) ለእርሱም ምንም ብጤ የለም" በላቸው (አል-ኢኽላስ 1-4)።

ጥበበኛው፡…አላህም ዐዋቂ ጥበበኛ ነው[8] (አን-ኒሳእ፡ 111)።

ፍትህ፡… ጌታህም አንድንም አይበድልም [9] (አል-ከህፍ 49)።

ይህ ጥያቄ ስለ ፈጣሪ ካለው የተሳሳተ ግንዛቤ እና እርሱን ከፍጡር ጋር ከማመሳሰል የመነጨ ነው። ይህ ጽንሰ-ሐሳብ በምክንያታዊ እና በምክንያታዊነት ውድቅ ተደርጓል. ለምሳሌ፡-

አንድ ሰው ቀላል ጥያቄን ሊመልስ ይችላል: ቀይ ቀለም ምን ሽታ አለው? እርግጥ ነው, ለዚህ ጥያቄ ምንም መልስ የለም, ምክንያቱም ቀይ ቀለም ሊሽተት የሚችል ቀለም አይመደብም.

እንደ ቴሌቪዥን ወይም ፍሪጅ ያሉ የምርት ወይም የእቃዎች አምራች ለመሣሪያው አጠቃቀም ደንቦችን እና መመሪያዎችን ያዘጋጃል። እነዚህ መመሪያዎች መሳሪያውን እንዴት እንደሚጠቀሙ በሚገልጽ መጽሐፍ ውስጥ ተጽፈዋል እና ከመሳሪያው ጋር ተካትተዋል. አምራቹ ለነዚህ ደንቦች ተገዢ ባይሆንም ሸማቾች እንደታሰበው ከመሳሪያው ተጠቃሚ ለመሆን ከፈለጉ እነዚህን መመሪያዎች መከተል እና ማክበር አለባቸው።

ካለፉት ምሳሌዎች እንደምንረዳው እያንዳንዱ ምክንያት መንስኤ አለው ነገር ግን እግዚአብሔር በቀላሉ እንዳልተፈጠረ እና ሊፈጠሩ ከሚችሉ ነገሮች መካከል እንዳልተመደበ ነው። እግዚአብሔር ከሁሉ በፊት ይመጣል; ዋነኛው መንስኤ እሱ ነው። ምንም እንኳን የምክንያት ህግ ከእግዚአብሄር አለም ህግጋቶች አንዱ ቢሆንም ሁሉን ቻይ የሆነው አምላክ የፈለገውን ማድረግ ይችላል እና ፍፁም ሃይል አለው።

በፈጣሪ ማመን ላይ የተመሰረተው ነገሮች ያለምክንያት የማይታዩ በመሆናቸው ብቻ ሳይሆን የሰው ልጆች የሚኖሩበት ሰፊው ቁስ አካልና ፍጥረታቱ የማይዳሰስ ንቃተ ህሊና ያላቸው እና ለቁሳዊ የሂሳብ ህግጋት የሚታዘዙ በመሆናቸው ነው። ውሱን የሆነ ቁሳዊ አጽናፈ ሰማይ መኖሩን ለማብራራት ራሱን የቻለ፣ ግዑዝ እና ዘላለማዊ ምንጭ ያስፈልገናል።

ዕድል የአጽናፈ ሰማይ መነሻ ሊሆን አይችልም, ምክንያቱም ዕድል ዋነኛው መንስኤ አይደለም. ይልቁንም አንድ ነገር በአጋጣሚ እንዲመጣ በሌሎች ነገሮች (ጊዜ፣ ቦታ፣ ቁስ እና ጉልበት መኖር) ላይ የተመሰረተ ሁለተኛ ደረጃ ውጤት ነው። "አጋጣሚ" የሚለው ቃል ማንኛውንም ነገር ለማብራራት ጥቅም ላይ ሊውል አይችልም, ምክንያቱም ምንም አይደለም.

ለምሳሌ አንድ ሰው ክፍላቸው ውስጥ ገብቶ መስኮታቸው ተሰብሮ ቢያገኛቸው ማን እንደሰበረው ቤተሰባቸውን ይጠይቃሉ እና “በአጋጣሚ የፈረሰ ነው” ብለው ይመልሳሉ። ይህ መልስ ትክክል አይደለም, ምክንያቱም መስኮቱ እንዴት እንደተሰበረ አይደለም የሚጠይቁት, ግን ማን ሰበረው. የአጋጣሚ ነገር ድርጊቱን እንጂ ጉዳዩን አይገልጽም። ትክክለኛው መልስ “እንዲህ ብሎ ሰበረው” ማለት ነው፣ ከዚያም የሰበረው ሰው በአጋጣሚ ነው ወይስ ሆን ብሎ እንደሆነ ማስረዳት ነው። ይህ በትክክል በአጽናፈ ሰማይ እና በሁሉም የተፈጠሩ ነገሮች ላይ ይሠራል.

አጽናፈ ሰማይንና ፍጥረታትን የፈጠረው ማን ነው ብለን ብንጠይቅ አንዳንዶች ደግሞ በአጋጣሚ ወደ መኖር መጡ ብለው ቢመልሱ መልሱ የተሳሳተ ነው። እኛ የምንጠይቀው አጽናፈ ሰማይ እንዴት እንደተፈጠረ ሳይሆን ማን እንደፈጠረው ነው። ስለዚህ ዕድል የአጽናፈ ሰማይ ወኪልም ፈጣሪም አይደለም።

እዚህ ላይ ጥያቄው መጣ፡- የአለማት ፈጣሪ የፈጠረው በአጋጣሚ ነው ወይስ ሆን ብሎ? በእርግጥ መልሱን የሚሰጠን እርምጃውና ውጤቱ ነው።

ስለዚህ ወደ መስኮቱ ምሳሌ ከተመለስን አንድ ሰው ወደ ክፍሉ ገብቶ የመስኮቱ መስታወት ተሰብሮ ሲያገኘው እንበል። ማን እንደሰበረው ቤተሰቦቹን ጠይቆ “እንዲህ እና እንዲህ ሰበረው በአጋጣሚ” ብለው መለሱ። ይህ መልስ ተቀባይነት ያለው እና ምክንያታዊ ነው, ምክንያቱም ብርጭቆን መስበር በአጋጣሚ ሊከሰት የሚችል የዘፈቀደ ክስተት ነው. ነገር ግን ያው ሰው በማግስቱ ወደ ክፍሉ ገብቶ የመስኮቱ መስታወት ተስተካክሎ ወደ ቀድሞ ሁኔታው ቢመለስ እና ቤተሰቡን "በአጋጣሚ ያስተካክለው ማነው?" ብለው ቢጠይቁ "እንዲህ አይነት በአጋጣሚ አስተካክለውታል" ብለው ይመልሱላቸዋል። ይህ መልስ ተቀባይነት የሌለው ነው, እና በምክንያታዊነት እንኳን የማይቻል ነው, ምክንያቱም መስታወቱን የመጠገን ተግባር የዘፈቀደ ድርጊት አይደለም; ይልቁንም በሕግ የሚመራ የተደራጀ ድርጊት ነው። በመጀመሪያ, የተበላሸው መስታወት መወገድ አለበት, የመስኮቱ ፍሬም ማጽዳት, ከዚያም አዲስ መስታወት ለትክክለኛዎቹ መመዘኛዎች መቁረጥ, ከዚያም መስታወቱ ከጎማ ጋር ተጣብቋል, ከዚያም ክፈፉ በቦታው ላይ ተስተካክሏል. ከእነዚህ ድርጊቶች መካከል አንዳቸውም በአጋጣሚ የተከሰቱ አይደሉም፣ ይልቁንም ሆን ተብሎ የተፈጸሙ ናቸው። ምክንያታዊ ደንቡ አንድ ድርጊት በዘፈቀደ ከሆነ እና ለሥርዓት የማይገዛ ከሆነ በአጋጣሚ የተከሰተ ሊሆን እንደሚችል ይገልጻል። ነገር ግን፣ የተደራጀ፣ የተሳሰረ ድርጊት ወይም ከስርአቱ የተገኘ ድርጊት በአጋጣሚ ሳይሆን በአጋጣሚ ሊከሰት አይችልም።

አጽናፈ ዓለሙን እና ፍጥረታቱን ብንመለከት፣ የተፈጠሩት በትክክለኛ ሥርዓት ውስጥ ሆነው፣ የሚሰሩ እና ለትክክለኛ እና ትክክለኛ ህጎች ተገዥ ሆነው እናገኛቸዋለን። ስለዚህ፡- አጽናፈ ሰማይና ፍጥረታቱ በአጋጣሚ መፈጠር ፈጽሞ የማይቻል ነገር ነው እንላለን። ይልቁንም ሆን ተብሎ የተፈጠሩ ናቸው። ስለዚህ, ዕድል ከአጽናፈ ሰማይ አፈጣጠር ጉዳይ ሙሉ በሙሉ ይወገዳል. [10] ያኪን ቻናል ስለ አምላክ የለሽነት እና ኢ-ሃይማኖት ትችት። https://www.youtube.com/watch?v=HHASgETgqxI

ፈጣሪ መኖሩን ከሚያሳዩት ማስረጃዎች መካከል፡-

1- የመፈጠሩና የመኖር ማስረጃዎች፡-

ፍጥረተ-ዓለሙን ከከንቱ መፈጠር የፈጣሪን አምላክ መኖር ያመለክታል ማለት ነው።

ሰማያትንና ምድርን በመፍጠር ሌሊትና ቀንም መለዋወጥ ለባለ አእምሮዎች ምልክቶች አልሉ። (11) (አል ኢምራን፡ 190)።

2- የግዴታ ማስረጃዎች፡-

ሁሉም ነገር ምንጭ አለው ካልን ይህ ምንጭ ምንጭ አለው እና ይህ ቅደም ተከተል ለዘላለም የሚቀጥል ከሆነ መጀመሪያ ወይም መጨረሻ ላይ መድረሳችን ምክንያታዊ ነው. ምንጭ ወደሌለው ምንጭ መድረስ አለብን ይህ ደግሞ ከዋናው ክስተት የሚለየው "መሰረታዊ ምክንያት" የምንለው ነው። ለምሳሌ ቢግ ባንግ ቀዳሚ ክስተት ነው ብለን ብንወስድ ለዚህ ክስተት መንስኤ ፈጣሪ ነው።

3 - ለሥልጠና እና ለማዘዝ መመሪያ;

ይህ ማለት የአጽናፈ ሰማይ ግንባታ እና ህጎች ትክክለኛነት የፈጣሪ አምላክ መኖሩን ያመለክታል።

ሰባት ሰማያትን ተደራራቢ አድርጎ የፈጠረ ነው። በአልረሕማን ፍጥረት ውስጥ ምንም ጥርጣሬን አታይም። ስለዚህ እይታህን መልስ; ምንም እንከን አይተዋል? (12) (አል-ሙልክ፡ 3)።

ነገሩን ሁሉ ቀድመን ፈጠርነው (13) (አል ቀማር፡ 49)።

4-የእንክብካቤ መመሪያ፡

ዩኒቨርስ የተሰራው ለሰው ልጅ ፍጡር ፍፁም ተስማሚ ሆኖ ነው፣ ይህ ማስረጃ ደግሞ በመለኮታዊ ውበት እና ምህረት ባህሪያት ምክንያት ነው።

አላህ ያ ሰማያትንና ምድርን የፈጠረ ከሰማይም ውሃን ያወረደ በርሱም ፍሬን ለእናንተ ሲሳይ ያደረገ ነው። መርከቦቹንም በትእዛዙ በባሕር ውስጥ እንዲሄዱ አደረገላችሁ። ወንዞችንም ለእናንተ ገራላችሁ። (14) (ኢብራሂም፡ 32)።

5 - የአጠቃቀም እና የአስተዳደር መመሪያ;

በመለኮታዊ ግርማ እና ሃይል ባህሪያት ይገለጻል።

ለእናንተም ከብቶችን ፈጠረ። በነሱ ውስጥ ሙቀትና (ብዙ) ጥቅሞች አሏችሁ። ከነሱም ትበላላችሁ። (5) ለእናንተም በነሱ ውስጥ (በምድር ላይ) በምትመልሷቸው ጊዜ (ወደ ምድር) በወሰዷቸው ጊዜም (በማሰማት ጊዜ) ጌጥ አላችሁ። (6) ሸክሞቻችሁንም እናንተ ወደማትደርሱባት ምድር በጭካኔ እንጂ በሌላ ያጓዛሉ። ጌታህም በእርግጥ ርኅሩኅ አዛኝ ነው። (7) ለእናንተም ፈረሶችን፣ በቅሎዎችንም፣ አህዮችንም (አህዮችን) የምትጋልቡበትና ለጌጦሽም (ያለ) ነው። የማታውቁትንም ይፈጥራል። ታውቃላችሁ [15] (አን-ነሕል፡ 5-8)።

6-ልዩ መመሪያ፡-

በአጽናፈ ዓለም ውስጥ የምናየው በብዙ መልኩ ሊሆን ይችላል ነገርግን ሁሉን ቻይ የሆነው አምላክ ከሁሉ የተሻለውን መልክ መረጠ ማለት ነው።

የምትጠጣውን ውሃ አይተሃል? አንተ ከሰማይ አወረድከው ወይስ እኛ አወረድነው? እኛ ደፋር እናደርገዋለን። ታዲያ ለምን አታመሰግኑም? (16) (አል-ዋቂዓህ፡ 68-69-70)።

ጌታህ ጥላን እንዴት እንደዘረጋ አላየህምን? ቢሻ ኖሮ ቋሚ ባደረገው ነበር። ከዚያም ፀሐይን መሪዋ አደረግን። (17) (አል-ፉርቃን፡ 45)።

ቁርአን አጽናፈ ሰማይ እንዴት እንደተፈጠረ እና እንደሚኖር ለማብራራት እድሎችን ይጠቅሳል[18]፡ መለኮታዊው እውነታ፡ አምላክ፣ እስልምና እና የኤቲዝም ሚራጅ...ሃምዛ አንድሪያስ ጾርትዚ

ወይስ በምንም የተፈጠሩ ናቸው ወይንስ እነርሱ ፈጣሪዎች ናቸው? ወይስ ሰማያትንና ምድርን ፈጠሩ? ይልቁንም እርግጠኛ አይደሉም። ወይስ ለእነርሱ የጌታህ ግምጃ ቤቶች አሏቸውን ወይስ እነርሱ ተቆጣጣሪዎች ናቸውን? [19] (አት-ቱር፡ 35-37)።

ወይስ ከምንም የተፈጠሩ ናቸው?

ይህ በአካባቢያችን ከምናያቸው ብዙ የተፈጥሮ ሕጎች ጋር ይቃረናል። ቀላል ምሳሌ፣ የግብፅ ፒራሚዶች የተፈጠሩት ከምንም ነገር ነው ብሎ መናገር፣ ይህንን አጋጣሚ ውድቅ ለማድረግ በቂ ነው።

ወይስ ፈጣሪዎቹ ናቸው?

እራስን መፍጠር፡ አጽናፈ ሰማይ እራሱን መፍጠር ይችላል? ተፈጠረ የሚለው ቃል ያልነበረውን እና ወደ ሕልውና የመጣውን ነገር ያመለክታል። እራስን መፍጠር ምክንያታዊ እና ተግባራዊ ሊሆን የማይችል ነው. ይህ የሆነበት ምክንያት እራስን መፍጠር አንድ ነገር እንዳለ እና በተመሳሳይ ጊዜ አለመኖሩን የሚያመለክት ነው, ይህም የማይቻል ነው. ሰው እራሱን ፈጠረ ማለት ከመፈጠሩ በፊት የነበረ መሆኑን ያሳያል!

አንዳንድ ተጠራጣሪዎች በዩኒሴሉላር ፍጥረታት ውስጥ ድንገተኛ የመፈጠር እድል እንዳላቸው በሚከራከሩበት ጊዜ እንኳን፣ መጀመሪያ ይህንን መከራከሪያ ለማቅረብ የመጀመሪያው ሕዋስ እንደነበረ መታሰብ አለበት። ይህንን ከወሰድን ይህ በራሱ ድንገተኛ ፍጥረት ሳይሆን የመራቢያ ዘዴ (አሴክሹዋል መራባት) ነው፣ በዚህም ዘሮች ከአንድ አካል የሚነሱበት እና የዚያን ወላጅ ዘረመል ብቻ የሚወርሱበት ነው።

ብዙ ሰዎች ማን እንደፈጠራቸው ሲጠየቁ በቀላሉ "በዚህ ህይወት ውስጥ ያለኝ ወላጆቼ ናቸው" ይላሉ። ይህ በግልጽ አጭር እንዲሆን እና ከዚህ አጣብቂኝ ውስጥ መውጫ መንገድ ለመፈለግ የታሰበ መልስ ነው። በተፈጥሮ ሰዎች በጥልቅ ማሰብ እና ጠንክሮ መሥራት አይወዱም። ወላጆቻቸው እንደሚሞቱ ያውቃሉ, እናም እንደሚቀሩ, ልጆቻቸውም ተከትለው ተመሳሳይ መልስ ይሰጣሉ. ልጆቻቸውን ለመፍጠር ምንም እጅ እንዳልነበራቸው ያውቃሉ። ስለዚህ ትክክለኛው ጥያቄ የሰውን ዘር ማን ፈጠረው?

ወይስ ሰማያትንና ምድርን ፈጠሩ?

ሰማያትንና ምድርን ፈጠርኩ ብሎ የተናገረ ማንም የለም፤ ያዘዘና የፈጠረው ብቻ ነው እንጂ። እርሱ መልእክተኞቹን ወደ ሰው ልጆች ሲልክ ይህንን እውነት የገለጠ ነው። እውነት እርሱ የሰማያትና የምድር፣ በመካከላቸውም ያለው ሁሉ ፈጣሪ፣ ፈጣሪ፣ ባለቤት ነው። አጋር ወይም ልጅ የለውም።

ኣምላኸይ ንሰብኣያ ኽትከውን ትኽእል ኢኻ።

«እነዚያን ከአላህ ሌላ አማልክት ነን የምትሏቸውን ጥሩ። በሰማያትም በምድርም ውስጥ የብናኝ ሚዛን የላቸውም። ለነሱም በሁለቱ ውስጥ ምንም ድርሻ የላቸውም። ከነሱም ምንም ረዳት የለውም። (ሳባ፡ 22)

ለዚህ ምሳሌ የሚሆነው ቦርሳው ህዝብ በተሰበሰበበት ቦታ ሲገኝ እና የቦርሳውን ዝርዝር መግለጫ እና የይዘቱን ዝርዝር መግለጫ ካቀረበ በስተቀር ማንም ሰው የራሴ መሆኑን ለመጠየቅ የሚመጣ የለም። በዚህ ሁኔታ, ሌላ ሰው ብቅ አለ እና የእኔ ነው እስከሚል ድረስ, ቦርሳው መብቱ ይሆናል. ይህ በሰው ሕግ መሠረት ነው።

የፈጣሪ መኖር፡-

ይህ ሁሉ ወደ የማይቀረው መልስ ይመራናል፡ የፈጣሪ መኖር። በሚገርም ሁኔታ ሰዎች ሁል ጊዜ ከዚህ ዕድል በጣም የራቁ ብዙ እድሎችን ለመገመት ይሞክራሉ ፣ ይህ ዕድል ምናባዊ እና የማይመስል ነገር ነው ፣ ሕልውናው ሊታመን ወይም ሊረጋገጥ የማይችል ነው። ቅን እና ፍትሃዊ አቋም ከያዝን እና ሰርጎ ገብ የሆነ ሳይንሳዊ አመለካከት ከያዝን ፈጣሪ አምላክ የማይመረመር ነው ወደሚለው እውነት እንደርሳለን። አጽናፈ ሰማይን ሁሉ የፈጠረው እርሱ ነው፣ ስለዚህ የእሱ ማንነት ከሰው መረዳት በላይ መሆን አለበት። ይህ የማይታየው ኃይል መኖሩን ለማረጋገጥ ቀላል እንዳልሆነ መገመት ምክንያታዊ ነው. ይህ ሃይል ለሰው ልጅ ግንዛቤ ተገቢ ነው ብሎ ባመነበት መንገድ እራሱን መግለጽ አለበት። የሰው ልጅ ይህ የማይታየው ሃይል ያለ እውነት መሆኑን እና የዚህን ህልውና ምስጢር ለማስረዳት ከዚህ የመጨረሻ እና ቀሪ እድል እርግጠኝነት ማምለጫ እንደሌለበት ፅኑ እምነት ላይ መድረስ አለበት።

ኣምላኸይ ንሰብኣያ ኽትከውን ትኽእል ኢኻ።

ስለዚህ ወደ እግዚአብሔር ሽሹ። እኔ ለእናንተ ከእርሱ ዘንድ ግልጽ አስፈራሪ ነኝ። (21) (አድ-ድሃሪያት፡ 50)።

ዘላለማዊ መልካምነትን፣ ደስታን እና ዘላለማዊነትን የምንፈልግ ከሆነ የዚህን ፈጣሪ አምላክ መኖር ማመን እና መገዛት አለብን።

ቀስተ ደመና እና ሚራጅ እናያለን፣ ግን የሉም! እናም እኛ ሳናየው በስበት ኃይል እናምናለን, ምክንያቱም አካላዊ ሳይንስ ስላረጋገጠ ብቻ ነው.

ኣምላኸይ ንሰብኣያ ኽትከውን ትኽእል ኢኻ።

ምንም ራእይ አይይዘውም፤ ግን ራእዩን ሁሉ ይይዛታል። እርሱ ረቂቁ ዐዋቂው ነው። (22) (አል-አንዓም፡ 103)።

ለምሳሌ ያህል፣ እና ለምሳሌ ያህል፣ የሰው ልጅ ኢ-ቁሳዊ ነገርን ለምሳሌ እንደ “ሀሳብ”፣ ክብደቱ በግራም፣ ርዝመቱ በሴንቲሜትር፣ ኬሚካላዊ ውህደቱን፣ ቀለሙን፣ ግፊቱን፣ ቅርጹን እና ምስሉን ሊገልጽ አይችልም።

ግንዛቤ በአራት ዓይነቶች ይከፈላል-

የስሜት ህዋሳት ግንዛቤ፡ ለምሳሌ አንድን ነገር በእይታ ስሜት እንደማየት።

ምናባዊ ግንዛቤ፡ የስሜት ህዋሳትን ከማስታወስዎ እና ከቀደሙት ልምዶችዎ ጋር ማወዳደር።

ምናባዊ ግንዛቤ፡ የሌሎችን ስሜት መሰማት፣ ለምሳሌ ልጅዎ እንዳዘነ ሊሰማው።

በእነዚህ ሦስት መንገዶች ሰዎችና እንስሳት ይጋራሉ።

አእምሮአዊ ግንዛቤ፡ ሰውን ብቻ የሚለየው ማስተዋል ነው።

አምላክ የለሽ ሰዎች ሰዎችን ከእንስሳት ጋር ለማመሳሰል ይህን ዓይነቱን አመለካከት ለማጥፋት ይፈልጋሉ። ምክንያታዊ ግንዛቤ በጣም ጠንካራው የአመለካከት አይነት ነው, ምክንያቱም ስሜትን የሚያስተካክለው አእምሮ ነው. አንድ ሰው ሚራጅ ሲያይ ለምሳሌ ባለፈው ምሳሌ ላይ እንደገለጽነው ይህ ውሀ ሳይሆን ሚራጅ መሆኑን እና መልኩም በአሸዋ ላይ ካለው የብርሃን ነጸብራቅ ብቻ እና ምንም አይነት መሰረት እንደሌለው ለባለቤቱ ለማሳወቅ የአዕምሮ ድርሻ ይመጣል። በዚህ ሁኔታ, የስሜት ህዋሳቱ አታለሉ እና አእምሮው መርቶታል. አምላክ የለሽ አማኞች ምክንያታዊ ማስረጃን ውድቅ አድርገው ቁሳዊ ማስረጃ ይፈልጋሉ፣ ይህንን ቃል “ሳይንሳዊ ማስረጃ” በሚለው ቃል አስውበውታል። ምክንያታዊ እና አመክንዮአዊ ማስረጃዎች ሳይንሳዊ አይደሉም? በእውነቱ, ሳይንሳዊ ማስረጃ ነው, ነገር ግን ቁሳዊ አይደለም. ከአምስት መቶ ዓመታት በፊት በፕላኔቷ ላይ የኖረ ሰው በአይን የማይታዩ ጥቃቅን ተህዋሲያን መኖራቸውን የሚገልጽ ሀሳብ ቢቀርብላት ምን እንደምታደርግ መገመት ትችላለህ። [23] https://www.youtube.com/watch?v=P3InWgcv18A Fadel Suleiman.

ምንም እንኳን አእምሮ የፈጣሪን መኖር እና አንዳንድ ባህሪያቱን ሊገነዘብ ቢችልም ፣ ወሰን አለው ፣ እና የአንዳንድ ነገሮችን ሳይሆን የሌሎችን ጥበብ ሊረዳ ይችላል። ለምሳሌ እንደ አንስታይን ያለ የፊዚክስ ሊቅ አእምሮ ውስጥ ያለውን ጥበብ ማንም ሊረዳው አይችልም።

"እናም ትልቁ ምሳሌ የእግዚአብሄር ነው:: እግዚአብሔርን ሙሉ በሙሉ መረዳት እንደምትችል በመገመት እርሱን አለማወቅ ማለት ነው። መኪና ወደ ባህር ዳርቻው ሊወስድህ ይችላል ነገር ግን ወደ እሱ እንድትገባ አይፈቅድልህም። ለምሳሌ ስንት ሊትር የባህር ውሃ ዋጋ እንዳለው ብጠይቅህ እና በማንኛውም ቁጥር ብትመልስ መሀይም ነህ። ታውቃለህ" ብለህ ከመለስክ እውቀትህ እግዚአብሔር ብቻ ነው። በአጽናፈ ዓለም እና በቁርዓን አንቀጾቹ ውስጥ። [24] ከሼክ ሙሐመድ ረተብ አል ናቡልሲ አባባል።

በእስልምና ውስጥ የእውቀት ምንጮች፡- ቁርአን፣ ሱና እና ስምምነት ናቸው። ምክንያት ለቁርኣን እና ለሱና የበታች ነው፣ እና የትኛው ትክክለኛ ምክንያት የሚያመለክተው ከራዕይ ጋር የማይጋጭ ነው። እግዚአብሔር ምክንያትን ያደረገው የመገለጥ እውነቶችን በሚመሰክሩ እና ከሱ ጋር በማይጋጩ በጠፈር ጥቅሶች እና በስሜት ህዋሳት እንዲመራ አድርጓል።

ኣምላኸይ ንሰብኣያ ኽትከውን ትኽእል ኢኻ።

አላህ ፍጥረትን እንዴት እንደሚጀምር ከዚያም እንደሚደግመው አላዩምን? ይህ ለአላህ ቀላል ነው። (19) «በምድር ላይ ኺዱ። መፍጠርንም እንዴት እንደ ጀመረ ተመልከት። ከዚያም አላህ መጨረሻይቱን ይፈጥራል። አላህም በነገሩ ሁሉ ላይ ቻይ ነው» በላቸው። [25] (አል-አንከቡት፡ 19-20)።

ከዚያም ለባሪያው ያወረደውን አወረደ (26) (አን-ነጅም 10)።

በሳይንስ ውስጥ በጣም ቆንጆው ነገር ገደብ የለውም. ወደ ሳይንስ በሄድን ቁጥር አዳዲስ ሳይንሶችን እናገኛለን። ሁሉንም በፍፁም ልንረዳው አንችልም። በጣም ብልህ ሰው ሁሉንም ነገር ለመረዳት የሚሞክር ነው, እና በጣም ደደብ ሰው ሁሉንም ነገር እንደሚረዳ የሚያስብ ነው.

ኣምላኸይ ንሰብኣያ ኽትከውን ትኽእል ኢኻ።

«ባሕሩ ለጌታዬ ቃል ቀለም ቢሆን ኖሮ ብጤውን መግጠሚያ ብናመጣም የጌታዬ ቃል ከማለቁ በፊት ባሕሩ ባለቀ ነበር።» በላቸው። (27) (አል-ካህፍ፡ 109)።

ለምሳሌ, እና እግዚአብሔር ምርጥ ምሳሌ ነው, እና ሀሳብን ለመስጠት, አንድ ሰው ኤሌክትሮኒካዊ መሳሪያዎችን ሲጠቀም እና ከውጭ ሲቆጣጠር, በምንም መልኩ ወደ መሳሪያው ውስጥ አይገባም.

እግዚአብሔር የሁሉ ቻይ ነው ብንል እንኳ ፈጣሪ አንድ አምላክ ክብር ይግባውና ለክብሩ የማይገባውን እንደማይሠራ መቀበል አለብን። እግዚአብሔር ከዚያ በላይ ነው።

ለምሳሌ፣ እና እግዚአብሔር ከሁሉ የላቀ ምሳሌ አለው፡ ማንኛውም ካህን ወይም ከፍተኛ የሃይማኖት አቋም ያለው ሰው ራቁቱን ወደ አደባባይ አይወጣም፣ ምንም እንኳን ማድረግ ቢችልም፣ ነገር ግን በዚህ መልኩ ወደ አደባባይ አይወጣም፣ ምክንያቱም ይህ ባህሪ ለሃይማኖታዊ አቋሙ የማይመጥን ነው።

በሰው ልጅ ህግ እንደሚታወቀው የንጉሥ ወይም የገዥን መብት መጣስ ከሌሎች ወንጀሎች ጋር እኩል አይደለም። ስለዚህ ስለ ነገሥታት ንጉሥ መብትስ? አላህ በባሮቹ ላይ ያለው መብት እርሱን ብቻ መገዛት ነው፡ ነብዩ (ሶ.ዐ.ወ) እንዳሉት፡- "የአላህ በባሮቹ ላይ ያለው መብት እርሱን መገዛታቸውና በርሱ ምንንም አለማጋራት ነው... ቢያደርጉት የአላህ ባሮች መብት ምን እንደሆነ ታውቃለህ?" እኔም፡- “አላህና መልእክተኛው ያውቃሉ። “የአላህ ባሮች በአላህ ላይ ያላቸው መብት አለመቅጣታቸው ነው” ብሏል።

ለአንድ ሰው ስጦታ ሰጥተን ሌላውን ሲያመሰግኑ እና ሲያመሰግኑ ማሰቡ በቂ ነው። እግዚአብሔር ከሁሉ የተሻለ ምሳሌ ነው። የአገልጋዮቹ ሁኔታ ከፈጣሪያቸው ጋር ነው። እግዚአብሔር ስፍር ቁጥር የሌላቸውን በረከቶች ሰጥቷቸዋል, እና እነሱ, በተራው, ሌሎችን ያመሰግናሉ. በማንኛውም ሁኔታ ፈጣሪ ከነሱ ነፃ ነው።

የዓለማት ጌታ እራሱን ለመግለጽ በብዙ የቅዱስ ቁርኣን አንቀጾች ውስጥ "እኛ" የሚለውን ቃል መጠቀሙ እርሱ ብቻ የውበት እና የግርማ ባህሪያት ባለቤት መሆኑን ይገልፃል። በተጨማሪም በአረብኛ ኃይሉን እና ታላቅነትን የሚገልጽ ሲሆን በእንግሊዘኛ ደግሞ "ንጉሣዊ እኛ" ተብሎ ይጠራል, ብዙ ቁጥር ያለው ተውላጠ ስም ከፍ ያለ ቦታ ያለውን ሰው (ለምሳሌ ንጉስ, ንጉስ ወይም ሱልጣን) ለማመልከት ያገለግላል. ነገር ግን ቁርኣን ከአምልኮ ጋር በተያያዘ የእግዚአብሄርን አንድነት ሁልጊዜ አፅንዖት ሰጥቷል።

ኣምላኸይ ንሰብኣያ ኽትከውን ትኽእል ኢኻ።

«እውነትም ከጌታችሁ ነው። የሻም ሰው ይመን የሻም ሰው ይካድ» በላቸው። (28) (አል-ካህፍ፡ 29)።

ፈጣሪ እንድንታዘዝና እንድንሰግድ ሊያስገድደን ይችል ነበር ነገርግን ማስገደድ ሰውን በመፍጠር የተፈለገውን ግብ አያሳካም።

መለኮታዊ ጥበብ በአዳም ፍጥረት እና በእውቀት ልዩነት ተመስሏል.

ለአደምም ሁሉንም ስሞች አስተማረው ከዚያም ለመላእክቱ አሳያቸው። እውነተኞችም እንደሆናችሁ የእነዚህን ስሞች ንገሩኝ አላቸው። (29) (አል-በቀራህ፡ 31)።

እና የመምረጥ ችሎታ ሰጠው.

"አደም ሆይ አንተና ሚስትህ በገነት ውስጥ ተቀመጡ። ከእርስዋም በፈለጋችሁት ጊዜ ብዙ ብሉ። ግን ይህችን ዛፍ ከበደለኞች ትኾን ዘንድ አትቅረቡ" አልን። (30) (አል-በቀራህ፡ 35)።

ምርጫው ወደ ስሕተት፣ መንሸራተትና አለመታዘዝ ስለሚያስከትል የንስሐና ወደ እርሱ መመለስ በሩ ተከፈተለት።

አደምም ከጌታው ቃልን ተቀበለ። ምሕረትም አደረገለት። እርሱ ያ ጸጸትን ተቀባይ አዛኙ ነው። (31) (አል-በቀራህ፡ 37)።

ሁሉን ቻይ የሆነው አምላክ አዳም በምድር ላይ ተተኪ እንዲሆን ፈልጎ ነበር።

ጌታህም ለመላእክት፡- «እኔ በምድር ላይ ምትክን አደርጋለሁ» ባለ ጊዜ (አስታውስ)፡- እኛ በውስጧ የሚያበላሹን ደምንም የሚያፈስን ታደርጋላችሁን እኛ በማመስገን እናጠራችኋለን? «እኔ የማታውቁትን ነገር አውቃለሁ» አለ። (32) (አል-በቀራህ፡ 30)።

ፈቃድ እና የመምረጥ ችሎታ በአግባቡ እና በትክክል ከተመራመሩ በራሳቸው በረከት እና ለሙስና አላማ እና አላማ ቢጠቀሙ እርግማን ናቸው።

ፈቃድ እና ምርጫ በአደጋ፣ በፈተናዎች፣ በትግል እና ራስን በመታገል የተሞላ መሆን አለበት፣ እናም እነሱ ከማስገዛት ይልቅ ለሰው ትልቅ ክብር እና ክብር እንደሚሆኑ ጥርጥር የለውም፣ ይህም ወደ የውሸት ደስታ ይመራል።

ኣምላኸይ ንሰብኣያ ኽትከውን ትኽእል ኢኻ።

እነዚያ ከአካል ጉዳተኞች በስተቀር የተቀመጡት ምእመናን እና በአላህ መንገድ ላይ በገንዘቦቻቸውና በነፍሶቻቸው የተጋደሉት ሲቀሩ እኩል አይደሉም። አላህ የታገሉትን በገንዘቦቻቸውና በነፍሶቻቸው የሚጋደሉትን (በቤት ውስጥ) ከተቀመጡት ላይ በደረጃ መረጠ። ለሁሉም አላህ መልካም ቃል ገባ። አላህም እነዚያን የሚታገሉትንና የሚጋደሉትን በታላቅ ምንዳ በተቀመጡት ላይ መረጠ። (33) (አል-ኒሳእ፡ 95)

እኛ ሽልማቱ የሚገባን ምርጫ ከሌለ ምን ዋጋ አለው?

ምንም እንኳን ይህ ሁሉ የሆነው ለሰዎች የተሰጠው የመምረጥ ቦታ በእውነቱ በዚህ ዓለም ውስጥ የተገደበ ቢሆንም, እና ሁሉን ቻይ የሆነው አምላክ ለእኛ ለሰጠን የመምረጥ ነፃነት ብቻ ተጠያቂ ያደርገናል. ባደግንበት ሁኔታና አካባቢ ምንም ምርጫ አልነበረንም፤ ወላጆቻችንንም አልመረጥንም፤ መልኬንና ቀለማችንን መቆጣጠር አልቻልንም።

አንድ ሰው በጣም ሀብታም እና በጣም ለጋስ ሆኖ ሲያገኘው, ጓደኞችን እና የሚወዷቸውን ሰዎች እንዲበሉ እና እንዲጠጡ ይጋብዛል.

እነዚህ ባሕርያት አምላክ ካለው ነገር ውስጥ ጥቂቶቹ ናቸው። ፈጣሪ አምላክ ግርማ ሞገስና ውበት ያለው ባሕርይ አለው። እርሱ እጅግ በጣም ርኅሩኅ አዛኝ፣ ለጋስ ሰጪ ነው። እርሱን እንድናመልከው፣ እንዲምርልን፣ ደስ እንዲለን እና እንዲሰጠን የፈጠረን፣ በቅንነት የምናመልከው፣ የምንታዘዘው እና ትእዛዙን የምናከብር ከሆነ ነው። ሁሉም የሚያምሩ የሰው ልጅ ባሕርያት ከባሕሪያቱ የተገኙ ናቸው።

እርሱ ፈጠረን እና የመምረጥ ችሎታ ሰጠን። ወይ የመታዘዝ እና የአምልኮ መንገድን እንመርጣለን ወይም ህልውናውን ክደን የአመፃን እና ያለመታዘዝን መንገድ መምረጥ እንችላለን።

ኣምላኸይ ንሰብኣያ ኽትከውን ትኽእል ኢኻ።

ጋኔንንና ሰውንም ሊገዙኝ እንጅ ለሌላ አልፈጠርኳቸውም። (56) ከነሱ ምንም ሲሳይ አልፈልግም። ሊመግቡኝም አልሻም። (57) አላህም እርሱ ሲሳይ የኀይል ባለቤት ብርቱው ነው። (34) (አድ-ድሃሪያት፡ 56-58)።

እግዚአብሔር ከፍጥረቱ ነፃ የመውጣቱ ጉዳይ በጽሑፉ እና በምክንያት ከተቀመጡት ጉዳዮች አንዱ ነው።

ኣምላኸይ ንሰብኣያ ኽትከውን ትኽእል ኢኻ።

… አላህ ከዓለማት የተብቃቃ ነው [35] (አል-አንከቡት፡ 6)።

በምክንያትም የፍፁምነት ፈጣሪ በፍፁም የፍፁምነት ባህሪያት መገለጡ የተረጋገጠ ሲሆን ፍፁም የፍፁምነት አንዱ ባህሪው ከራሱ ሌላ ምንም ፍላጎት እንደሌለው ነው ከራሱ ውጭ ሌላ ነገር መፈለጉ እሱ ክብር የተገባው የራቀበት ጉድለት ባህሪ ስለሆነ ነው።

ጂንንና ሰውን ከፍጥረት ሁሉ የሚለየው በመምረጥ ነፃነት ነው። የሰው ልጅ ልዩነቱ ለዓለማት ጌታ ባለው ቀጥተኛ ታማኝነት እና በፈቃዱ ለእርሱ ባለው ቅን ማገልገል ላይ ነው። ይህንንም በማድረግ ሰውን በፍጥረት ሁሉ ግንባር ቀደም አድርጎ በማስቀመጥ የፈጣሪን ጥበብ ፈጸመ።

የአለማት ጌታ እውቀት የሚገኘው በሁለት መሰረታዊ ቡድኖች የተከፋፈሉትን ውብ ስሞቹንና ዋና ባህሪያቱን በመረዳት ነው።

የውበት ስሞች፡- ከእዝነት፣ ከይቅርታ እና ከቸርነት ጋር የተያያዙ ሁሉም ባህሪያት ሲሆኑ ከእነዚህም መካከል እጅግ በጣም ርህሩህ፣ በጣም አዛኝ፣ ሰጪ፣ ሰጪ፣ ጻድቅ፣ አዛኝ፣ ወዘተ.

የግርማዊነት ስሞች፡- ከጥንካሬ፣ ከኃይል፣ ከታላቅነት እና ከግርማ ጋር የሚገናኙ ሁሉም ባህሪያት ሲሆኑ አል-አዚዝ፣ አል-ጀባር፣ አል-ቃሃር፣ አልቃዲብ፣ አል-ካፊድ፣ ወዘተ.

የልዑል እግዚአብሔር ባህሪያትን ማወቅ ለእርሱ የማይገባውን ሁሉ ልዕልና፣ ክብርና የላቀ ደረጃ በሚያስማማ መንገድ ማምለክን ይጠይቃል፣ ምህረቱን በመፈለግ ቁጣውንና ቅጣቱን አስወግደናል። እርሱን ማምለክ ትእዛዙን ማክበርን፣ የተከለከሉትን ክልከላዎችን ማስወገድ እና በምድር ላይ ማሻሻያ እና ልማት ማድረግን ያካትታል። ከዚህ በመነሳት የዱንያ ህይወት ፅንሰ-ሀሳብ ለሰው ልጅ ፈተና እና ፈተና ይሆናል፡ ስለዚህም ተለይተው እንዲታወቁ እና አላህ የጻድቃን ደረጃዎችን ከፍ እንዲያደርግ በምድር ላይ ወራሾች እንዲሆኑ እና በአኺራም ጀነትን መውረስ ይገባቸዋል። ይህ በእንዲህ እንዳለ ሙሰኞች በዚህ ዓለም ይዋረዳሉ እና በገሀነም እሳት ይቀጣሉ።

ኣምላኸይ ንሰብኣያ ኽትከውን ትኽእል ኢኻ።

ማንኛቸው ሥራው ያማረ መኾኑን ልንፈትናቸው በምድር ላይ ያለውን ሁሉ ለእርሷ ጌጥ አደረግን። (36) (አል-ካህፍ፡ 7)።

እግዚአብሔር የሰው ልጆችን የፈጠረው ጉዳይ ከሁለት ገጽታዎች ጋር የተያያዘ ነው።

ከሰው ልጅ ጋር የተያያዘ ገጽታ፡- ይህ በቁርኣን ውስጥ በግልፅ ተብራርቷል፣ እና ገነትን ለማሸነፍ የአላህን አምልኮ እውን ማድረግ ነው።

ፈጣሪን የሚመለከት ገጽታ ክብር ለእርሱ ይሁን፡ ከፍጥረት በስተጀርባ ያለው ጥበብ። ጥበብ የእርሱ ብቻ እንጂ የማንም የፍጥረቱ ጉዳይ እንዳልሆነ መረዳት አለብን። እውቀታችን የተገደበ እና ፍፁም ያልሆነ ነው፣ እውቀቱ ግን ፍፁም እና ፍፁም ነው። የሰው አፈጣጠር፣ ሞት፣ ትንሳኤ እና ከሞት በኋላ ያለው ሕይወት ሁሉም በጣም ትንሽ የፍጥረት ክፍሎች ናቸው። ይህ የእርሱ ጉዳይ ነው ክብር ለእርሱ ይሁን እንጂ የሌላ መልአክ፣ የሰው ወይም የሌላ አይደለም።

አዳምን ሲፈጥር መላእክቱ ጌታቸውን ጠየቁት አላህም የመጨረሻ እና ግልፅ መልስ ሰጣቸው።

ጌታህም ለመላእክት፡- «እኔ በምድር ላይ ምትክን አደርጋለሁ» ባለ ጊዜ (አስታውስ)፡- እኛ በውስጧ የሚያበላሹን ደምንም የሚያፈስን ታደርጋላችሁን እኛ በማመስገን እናጠራችኋለን? «እኔ የማታውቁትን ነገር አውቃለሁ» አለ። (37) (አል-በቀራህ፡ 30)።

አላህ ለመላእክት ጥያቄ የሰጠው መልስ የማያውቁትን እንደሚያውቅ ብዙ ጉዳዮችን ያብራራል፡ ሰውን ከመፍጠር በስተጀርባ ያለው ጥበብ የእርሱ ብቻ መሆኑን፣ ነገሩ ሙሉ በሙሉ የአላህ ጉዳይ እንደሆነ እና ፍጡራን ከሱ ጋር ምንም ግንኙነት የላቸውም፣ እሱ የሚሻውን ሰሪ ነውና። መላኢካዎች አያውቁም እና ነገሩ ከአላህ ፍፁም እውቀት ጋር እስከተያያዘ ድረስ ጥበቡን ከነሱ በላይ ያውቃል ከፍጡራኑም አንድም የሚያውቀው በፍቃዱ ካልሆነ በቀር። (አል-ቡሩጅ፡ 16) (አል-አንቢያእ፡ 23)።

እግዚአብሔር በዚህ ዓለም ውስጥ መኖር አለመኖሩን እንዲመርጥ ፍጥረቱን ሊሰጥ ከፈለገ በመጀመሪያ ሕልውናቸው እውን መሆን አለበት። ሰዎች በከንቱ ሲኖሩ እንዴት አስተያየት ሊኖራቸው ይችላል? እዚህ ያለው ጉዳይ የመኖር እና ያለመኖር ጉዳይ ነው። የሰው ልጅ ከህይወት ጋር ያለው ትስስር እና ለዛ ያለው ፍርሃት በዚህ በረከት ለመርካቱ ትልቁ ማስረጃ ነው።

በጌታው የሚረካውን ደግ ሰው በእርሱ ያልተደሰተ ክፉ ሰው ለመለየት የህይወት በረከት ለሰው ልጅ ፈተና ነው። የዓለማት ጌታ የፈጠረው ጥበብ እነዚህ ሰዎች በኋለኛው ዓለም የክብር ማደሪያውን እንዲያገኙ ለርሱ ውዴታ እንዲመረጡ ይጠይቃል።

ይህ ጥያቄ የሚያመለክተው ጥርጣሬ በአእምሮ ውስጥ ሲይዘው አመክንዮአዊ አስተሳሰብን ይደብቃል እና የቁርኣን ተአምራዊ ባህሪ ምልክቶች አንዱ ነው።

እግዚአብሔር እንደተናገረው፡-

ያለ አግባብ በምድር ላይ የሚኮሩትን ከምልክቶቼ እመልሳለሁ። ምልክትን ሁሉ ቢያዩም በእርሱ አያምኑም። የቀናውን መንገድ ካዩም መንገድ አድርገው አይወስዱትም። የስሕተትን መንገድ ካዩ ደግሞ መንገድ አድርገው ይወስዱታል። ይህ እነርሱ በአንቀጾቻችን ያስተባበሉ ከነሱም ዘንጊዎች በመኾናቸው ነው። (40) (አል-አዕራፍ፡ 146)።

በፍጥረት ውስጥ ያለውን የእግዚአብሔርን ጥበብ ማወቅ ከምንጠይቀው መብታችን እንደ አንዱ አድርገን መቁጠር ትክክል አይደለም፣ እናም እሱን መከልከል በኛ ላይ ግፍ አይደለም።

ጆሮ ያልሰማው፣ ዓይን ያላየው፣ የሰው አእምሮ ያላሰበው በገነት ውስጥ ለዘላለም ተድላ እንድንኖር እግዚአብሔር እድል ሲሰጠን። በዚህ ውስጥ ምን ግፍ አለ?

ራሳችንን እንመርጣለን ወይም ስቃይ እንመርጣለን ብለን እንድንወስን ነፃ ምርጫ ይሰጠናል።

እግዚአብሔር የሚጠብቀንን ይነግረናል እና ወደዚህ ደስታ ለመድረስ እና ስቃይን ለማስወገድ በጣም ግልጽ የሆነ የመንገድ ካርታ ይሰጠናል.

የጀነት መንገድ እንድንወስድ እግዚአብሔር በተለያዩ መንገዶች እና መንገዶች ያበረታናል እና ወደ ገሃነም መንገድ እንዳንወስድ ደጋግሞ ያስጠነቅቀናል።

አላህ የጀነት ሰዎችን ታሪክ እና እንዴት እንዳሸነፏት እንዲሁም የጀሀነምን ሰዎች ታሪክ እና ስቃይዋን እንዴት እንደተሰቃዩ ይነግረናል እንማር።

ትምህርቱን በደንብ እንድንረዳ የጀነት ሰዎች እና የጀሀነም ሰዎች በመካከላቸው ስለሚደረጉ ውይይቶች ይነግረናል።

አላህ ለመልካም ስራ አስር መልካም ስራዎችን ለመጥፎ ስራ አንድን መጥፎ ስራ ይሰጠናል እና ይህንንም የነገረን መልካም ስራ ለመስራት እንድንቸኩል ነው።

እግዚአብሔር መጥፎ ስራን በመልካም ከተከተልን እንደሚያጠፋው ነግሮናል። አስር መልካም ስራዎችን እናገኝና መጥፎ ስራው ከእኛ ተሰርዟል።

ንስሐ ከበፊቱ ያለውን ነገር እንደሚያጠፋው ነግሮናል ስለዚህ ከኃጢአት የሚጸጸት ሰው ኃጢአት እንደሌለው ሰው ነው.

አላህ ወደ በጎ ነገር የሚመራውን እንደሰራው ያደርገዋል።

አላህ መልካም ስራዎችን ማግኘት በጣም ቀላል ያደርገዋል። ምህረትን በመጠየቅ፣ አላህን በማወደስና እርሱን በማውሳት ታላቅ መልካም ስራዎችን ልናገኝ እና ወንጀሎቻችንን ያለችግር ማስወገድ እንችላለን።

አላህ ለእያንዳንዱ የቁርኣን ፊደል አስር መልካም ስራዎችን ይክፈለን።

ባንችልም እንኳን መልካም ለማድረግ በማሰብ ብቻ እግዚአብሔር ይክሰናል። እኛ ካልሠራንበት ክፉ አስበን ተጠያቂ አያደርገንም።

እግዚአብሔር መልካምን ለመስራት ተነሳሽነታችንን ከወሰድን ምሪታችንን እንደሚጨምርልን፣ስኬታችንን እንደሚሰጠን እና የጥሩነትን ጎዳና እንደሚያመቻችልን ቃል ገብቷል።

በዚህ ውስጥ ምን ግፍ አለ?

እንደውም እግዚአብሔር እኛን በፍትሐዊነት ብቻ ሳይሆን በምሕረት፣ በልግስና እና በደግነት አሳይቶናል።