Сипаттама

Профессор доктор Рагеб Аль-Сарджанидің «Ұмытылмас күндер» кітабына кіріспе сөзі

Ислам тарихы жылдар мен ғасырлар бойы үлкен немқұрайлылықтан зардап шекті. Нәтижесінде көптеген шығыстанушылар мен батыстанушылардың бұл тарихты бұрмалауы болды. Демек, бізде шындықтан мүлде бөлек тарих бар. Ең сорақысы, осы бұрмалаулардың арасында сабақтар мен мораль жоғалды. Осылайша, тарих оқырмандар үшін мағынасыз академиялық зерттеуге айналды. Демек, олар оны оқудан және зерттеуден аулақ болды.

Осындай ауыр жағдайға тап болған кейбір құлшыныстағы адамдар осы ұзақ тарихты құтқару үшін көтерілуге мәжбүр болды; шынында да, ұлт тарихын оқуға лайықты әрі сенімді дереккөз таба алмаған мұсылман жастарын құтқару. Шынында да, мен: «Мұсылман болсын, мұсылман емес болсын, бүкіл әлемге осы даңқты Ислам тарихы қажет» десем, артық айтқаным емес, өйткені әлем біздің ұлы тарихымызда біз тапқандай тамаша немесе таң қалдыратын нәрсені ешқашан білген емес.

Қолымыздағы кітап – осы көмектің бір түрі!

Бұл ислам халқының тарихындағы көптеген маңызды күндерді шеберлікпен біріктірген құнды кітап. Дегенмен, бұл орасан зор жинақ дәл осындай орасан көп беттерге әкелмеді! Бұл автордың әр шайқастан пайдалысын және әр кездесуден маңыздысын таңдаудағы ерекше шеберлігін көрсетеді. Бәлкім, бұл кітапты басқалардан ерекшелендіретін ең көрнекті белгілердің бірі болса керек, өйткені автор өзінің тамаша жинақтау және назар аудару қабілетімен ерекшеленеді, сондықтан сіз жаппай шайқас туралы төрт-бес бетті оқығаннан кейін сіз бәрін қамтып алғаныңызды сезінесіз және басқа ақпарат қажет емес, ал мамандар тарихшының мұндай шайқастар туралы бүкіл томдық жаза алатынын біледі!

Бұл кітап сонымен қатар ислам тарихының әртүрлі кезеңдері арасындағы жеңіл шарлауымен ерекшеленеді. Ол пайғамбарлық дәуірден басталады, содан кейін Рашидун, Умайяд, Аббасид, Айюбид, Мамлюк және Осман дәуірі сияқты әртүрлі тарихи дәуірлер арасында сәйкес жылдамдықпен секіреді. Ол сондай-ақ әлемнің әр түкпіріндегі географиялық навигацияны да назардан тыс қалдырмайды. Шығысқа жетіп, Үндістанның шайқастары туралы әңгімелейді, ал Шығыстан Батысқа кетіп, Андалусия шайқастарын сипаттайды!

Бұл кітаптың тағы бір ерекшелігі – онда көптеген мұсылмандар толық білмейтін көптеген шайқастарды қарастырады. Негізі, мұсылмандар олардың атын да білмейді десем, артық айтқаным емес! Мысалы, Айн-ат-Тамр шайқастарын, Дибалды жаулап алуды, Талас шайқасын, Сомнатты жаулап алуды, Никополис шайқасын, Мохак шайқасын және бұл автор осы күндер туралы шындық пен қамқорлықпен келгенге дейін аты ұмытылып, беттері шаң басқан шайқастарды атап өту жеткілікті.

Жоғарыда айтылғандардың бәрінен бұрын, бұл құнды кітап оны ислам кітапханасын толтыратын көптеген шығармалардан ерекшелендіретін және өз саласында бірегей ететін екі нәрсемен ерекшеленеді.

Бірінші мәселе, ол мұсылмандардың жеңісімен шектелмейді, керісінше әдемі бейтараптықпен және өте дәлдікпен мұсылмандар жеңіліске ұшыраған ірі шайқастарды атап өтеді! Мысалы, Ухуд шайқасы, Тур шайқасы, әл-Уқаб шайқасы және басқа да жеңілістер. Бұл, шындығында, оқиғаны оқырманға жеткізудегі өзінің шыншылдығын танытып, уақыттың ұлттар арасындағы айналым екенін баса айтқан автордың зерделілігінің айқын үлгісі. Ол сондай-ақ оқырмандарды осы шайқастарда алынған маңызды сабақтардан пайда алу мүмкіндігінен айыра алмайды.

Екіншісі, автор көптеген авторлар сияқты оқиғаларды баяндаумен шектелмей, мәселеге тереңірек үңіліп, жеңіс факторлары мен жеңілу себептерін іздестіргендіктен, кітапты оқырман халықтардың көтерілу немесе құлдырау себептерін мол жинап алады, осылайша оқиғаны баяндау мақсаты орындалады; Раббымыз былай деп көрсеткеніндей: {Олардың қиссаларында ақыл иелері үшін ғибрат бар} [Юсуф: 111]... Расында, автор мұның барлығын жоғары және көрнекті шеберлікпен жасаған.

Соңында:

Автордың бұл шеберлігі оның стилінің нәзік, әдемі болуына кедергі болған жоқ. Кітаптың өрнектері талғампаз, сөздері әдемі, ал берілуі тегіс және жағымды, бұл кітапқа сән-салтанат пен талғампаздық қосады.

Бұл автордың әскери жазудағы алғашқы әрекеті екенін білсем де, бұл оның соңғы әрекеті болмайтынына сенімдімін. Ислам тарихының шайқастары мен олардың егжей-тегжейлері жүздеген томдарды, мыңдаған түсіндірулер мен талдауларды қажет етеді.

Профессор Тамер Бадрға үлкен күш-жігері үшін Алла сауаптан жазсын. Менің оған айтар кеңесім, Алла Тағала оның кітаптарының кең таралуын нәсіп етіп, мол сауап пен жан-жақты сауап беруі үшін әрбір кітаппен ниетін жаңартып отыру.

Алладан Ислам мен мұсылмандарды ұлықтауын сұраймын

Рагеб Аль-Сарджани проф