Misr inqilobining boshidan hozirgacha bo'lgan eng adolatli va xolis maqolani o'qishni istagan har bir kishi Reuters agentligidan Stefani Tomasning quyidagi hisobotini o'qishi kerak. Men ushbu hisobotdagi hamma narsaga qo'shilaman 100 %. Umid qilamanki, siz ushbu hisobotni xolis o'qib chiqdingiz, toki o'zingiz uchun halollik bilan va nima uchun hozir qayerga kelganimiz haqida xulosa chiqarishingiz mumkin.
Reuters xabarida aytilishicha, Misrdagi amaldagi rejim har qanday muxolifat ovozini ataylab bostirganidan keyin hokimiyatda uzoq qolmaydi. Hisobot muallifi Stefani Tomas, sobiq prezident Husni Muborakni hokimiyatdan ag‘dargan 25-yanvar inqilobidan 5 yil o‘tib Misrdagi mavjud vaziyatni sharhlar ekan, “Sisi rejimining haddan oshishlari davom etar ekan, rejimga qarshi chiqish uchun kutilmagan ittifoqlar paydo bo‘ladi. Musulmon birodarlar va sivilistik harakatga xayrixoh bo‘lganlarning ko‘pchiligini tark etishi mumkin”, dedi. Uning qo‘shimcha qilishicha, “Ommaviy axborot vositalarida ba’zi ovozlar paydo bo‘la boshladi va ijtimoiy tarmoq sahifalari hozirda rejimni masxara qilish va tanqid qilish bilan to‘ldirilgan, bu esa inqilobiy harakatning qayta tiklanishiga hissa qo‘shadi”. Uning fikricha, “Oxir-oqibat, Sisi rejimi demokratik yo‘l bilan emas, balki ketadi, lekin u keyingi hokimiyatga kim kelsa, misrliklarning umidlarini oqlashiga umid qiladi”. “Bugun, besh yil o‘tib, Misr inqilobi butunlay barbod bo‘lganini aniq aytish mumkin”, deb ta’kidlar ekan, muallif inqilobdan keyingi hukmdorlar “tarix davomida o‘zidan oldingi hukmdorlardan umuman farq qilmasligini” ta’kidlagan. Uning so‘zlariga ko‘ra, “Misrliklar Misrning demokratik yo‘l bilan saylangan birinchi prezidenti hisoblangan “Musulmon birodarlar” a’zosi Muhammad Mursiyning noto‘g‘ri boshqaruvidan jabr ko‘rdilar”. Muvaffaqiyatsizlik sabablarini u "hokimiyatning barcha jabhalarini qo'lga kiritish istagi, ikkinchidan, siyosiy islomiy harakatni juda yomon ko'rinishga olib keldi. U Mursiyni buzuq deb ko'rmagan bo'lsa-da, u qobiliyatsiz edi. Amaldagi prezident (Sisi) va uning guruhi ta'riflaganidek, u umuman terrorchi emas edi" dedi. Biroq u yolg‘iz Mursiyni javobgar deb hisoblamadi va shunday dedi: “Nafaqat Mursiy, balki inqilobchilarning umidlarini oqlay olmagan liberal va dunyoviy arboblar ham raqobatbardosh siyosiy muhitga olib keladigan kuchli ittifoq va partiyalar qurish ustida ishlashdan ko‘ra, birinchi navbatda o‘zlarining shaxsiy manfaatlariga e’tibor qaratdilar. Mursiyni hokimiyatda qolishga sayladi”. U harbiylar Mursiyni hokimiyatdan ag'dargandan keyin vitse-prezident etib tayinlangan va to'liq ikki yil davomida siyosiy sahnaning bir qismi bo'lgan doktor Muhammad al-Baradeyni alohida tanqid qildi. Uning so‘zlariga ko‘ra, u "siyosiy jarayonni shakllantirishda faol ishtirok etish o‘rniga bir nechta tvitlar yozgan. Keyinroq u Mursiy hokimiyatdan ag‘darilganidan keyin Sisiy tuzgan koalitsiyaga qo‘shilgan, bir oy o‘tib esa Rabaa qirg‘iniga norozilik sifatida iste'foga chiqqan, bunda 800 musulmon birodarlar xavfsizlik kuchlari tomonidan o‘ldirilgan". U misrlik yoshlarning roli haqida gapirdi, ular onlayn namoyishlarni safarbar qilish va uyushtirishda ancha mohir bo'lib ko'rindi, lekin erishgan yutuqlarini saqlab qola olmadi. U shunday dedi: “Inqilobdan keyin harbiy kengash bilan uzoq davom etgan kurashdan soʻng, bu yoshlarning koʻpchiligi 2013-yil 30-iyun kuni harbiy rejimni qaytargan namoyishlarga qoʻshildi. Ulardan bir qanchasi armiya hokimiyatga kelganidan keyin Sisiyni qoʻllab-quvvatlash uchun namoyishga chiqishgacha ham bordi. Sisi bilan do'stlik uzoq davom etmadi, yoshlar norozilik holatiga qaytdi, ularning ko'pchiligi qamoqxonalar va hibsxonalarga tashlandi. Uning ta’kidlashicha, “Tahrir maydonida 25-yanvar inqilobi voqealarini yoritar ekan, inqilob uning uchun katta ilhom manbai bo‘lgan va oxir-oqibat uni televideniye muxbiri sifatidagi ishini tashlab, Misrga ko‘chib o‘tib, kelajakdagi yorqin kelajakning guvohi bo‘lib qolib ketgan”. Muallif ilgari Misrda 1990-yillarda Qohiradagi Amerika universitetida arab tili talabasi sifatida yashagan va u o‘qigan Tahrir maydonidagi kampus Misr inqilobining muhim nishoniga aylangan. Uning aytishicha, 2011-yil sentabr oyida Misrga ko‘chib o‘tganidan so‘ng, inqilob paytida Tahrir maydonini to‘ldirgan “Armiya va xalq bir qo‘l” va boshqa ishqiy shiorlar butunlay barham topdi, Muborakdan keyin hokimiyat tepasida bo‘lgan harbiy kengashga ishonch holati butunlay tugadi, bu ko‘plab voqealar bilan qurolli kuchlar, inqilob, inqilob, masxarachilarga dushmanligini isbotladi. zirhli mashinalar kopt namoyishchilari ustidan o'tdi. "Musulmon Birodarlar" parlament saylovlarini o'tkazar ekan, ojiz so'l va dunyoviy muxolifat guruhlari faqat "Birodarlar"ni jinnilashtirishga e'tibor qaratishga majbur bo'ldi. Shuningdek, muallif 2013-yil iyun oyida mamlakatni tark etganida u universitetda tanigan odamlarning ko‘pchiligi harbiy rejimning qaytishini qo‘llab-quvvatlaganini va hatto zo‘ravonlikni ko‘proq qabul qilganday tuyulganini, go‘yo bu har qanday liberal tamoyillarga zid ravishda zaruriy chora bo‘lgandek tuyulganini ta’kidlab, “ko‘plab inqilobiy siymolar ham misrliklarni tushkunlikka tushirishga sabab bo‘lgan” deb hisoblagan muallif. Muallif Muborak rejimini “hozirgi holatga nisbatan o‘ta saxovatli, bu yerda mavjud rejim barqarorlik va xavfsizlik yo‘lida qatag‘onni oqlaydigan, namoyishlarni butunlay taqiqlab qo‘ygan, hatto siyosiy guruhlarning shakllanishiga to‘sqinlik qiladigan yoki imkonsiz qilib qo‘ygan, ayni paytda ommaviy axborot vositalari orqali misli ko‘rilmagan qutblanish holatini tarqatayotgan” deya ta’riflagan. Uning tushuntirishicha, "Sisining hokimiyat tepasiga kelishiga sabab boʻlgan sabablardan biri Suriya, Liviya, Yaman va Iroq kabi qoʻshni davlatlar taqdiridan qoʻrqish edi. Bu esa koʻpchilikni har qanday shaklda barqarorlikni afzal koʻrishga olib keldi, ular bu qorongʻu qismatga duch kelishlaridan qoʻrqishdi. Bu esa rejimni bu vaziyatdan eng yomon tarzda foydalanishga olib keldi, jurnalistlarga qarshi keng koʻlamli kampaniyalar uyushtirdi. Rejim to'liq inkor eta olmagan ko'plab zo'rlab yo'qolib ketish holatlari. U o‘tgan hafta Qohira chekkasida katta yo‘lda 28 yoshli italiyalik doktorant Giulio Regenining jasadi topilganini, unda ko‘plab qiynoqlar belgilari borligini “o‘ta xavotirli, chunki xorijliklarga nisbatan bunday holatlar Misrda ilgari hech qachon qayd etilmagan, ammo ular misrliklarga nisbatan sodir bo‘lmoqda”. Uning so'zlariga ko'ra, "Italiya rasmiylarining voqea atrofidagi sirni ochishga urinishlariga qaramay, Regenining oilasi, farzandlari shunga o'xshash vaziyatdan aziyat chekkan minglab misrliklar singari, o'g'li bilan nima sodir bo'lganini hech qachon aniq bilmasligi mumkin". Biroq muallif yaqin orada voqealarning o‘zgarishini kutmaydi, chunki Sisi ichki ahvoliga e’tibor bermay, xorijdagi obro‘sini yaxshilashda davom etadi. Shuningdek, u Sinaydagi IShIDga qarshi turgan birinchi va oxirgi to‘g‘on sifatida o‘z imidjini oshiradi. Uning ta'kidlashicha, u ko'proq xalqaro qo'llab-quvvatlash va armiyadan ko'proq yordam olish uchun Liviya, Suriya va Yamandagi mavjud inqirozlarni boshqaradigan ittifoqda mintaqaviy maqomga ega bo'lishi mumkin. Ayni paytda, 90 million misrliklar narxlarning ko'tarilishi, keng tarqalgan ishsizlik, transport, sog'liqni saqlash va ta'lim muammolariga duch kelishda davom etadilar, hukumatlar javobgarlikka tortilmaydi.
UZ 
AR 
EN 
FR 
ES 
PT 
DE 
IT 
PL 
SV 
NB 
FI 
NL 
DA 
CS 
SK 
ET 
LV 
LT 
RU 
BE 
UK 
HU 
BG 
RO 
SR 
HR 
BS 
SQ 
EL 
TR 
HE 
ZH 
JA 
KO 
ID 
MS 
VI 
TL 
TH 
MY 
KM 
HI 
UR 
BN 
FA 
PS 
KK 
HY 
KA 
TA 
NE 
SI 
SW 
AM