Një nga komentet dhe mesazhet që marr shpesh

Mesazhi dhe profecia janë ndërprerë, kështu që nuk ka të dërguar ose profet pas meje, por lajmet e mira, vizioni i njeriut musliman, janë pjesë e pjesëve të profecive.
Transmetues: Enes bin Malik | Transmetues: El-Suyuti | Burimi: Al-Jami` Al-Saghir
Faqja ose numri: 1994 | Përmbledhje e vendimit të dijetarit të hadithit: Autentik

Duhet t’i përgjigjem këtij komenti, të cilin autori i tij mendon se e kam injoruar në librin tim, “Mesazhet e Pritura”, në të cilin përmenda se do të vijë një i dërguar, sikur të isha aq budalla sa të botoja një libër me 400 faqe dhe të mos përmendja një hadith si ai që më solli ai, sikur të më sillte një argument përfundimtar që hedh poshtë atë që u tha në librin tim.

Dhe për t'ju bërë të qartë shkallën e vuajtjes që kalova gjatë shkrimit të librit tim, me qëllim që të hetoj çdo gjë të vogël që më pengoi gjatë hulumtimit tim në këtë libër, do t'i përgjigjem kësaj pyetjeje vetëm me atë që thuhet në librin tim, dhe në mënyrë që të kuptoni se nuk do të jem në gjendje t'i përgjigjem çdo pyetjeje që më drejtohet përmes një komenti ose një mesazhi, siç ju thashë, nuk do të jem në gjendje të shkurtoj 400 faqe për çdo mik që nuk dëshiron ta lexojë librin dhe nuk dëshiron të kërkojë të vërtetën.

Sa i përket përgjigjes së kësaj pyetjeje, e përmenda në kapitullin e dytë (Vula e Profetëve, jo Vula e të Dërguarve) nga faqja 48 deri në faqen 54 (7 faqe që nuk mund të përmblidhen në një koment në Facebook). Më duheshin shumë ditë për të hulumtuar dhe hetuar këtë hadith sepse ky hadith është i vetmi argument mbi të cilin mbështeten juristët për të vërtetuar se Profeti, Zoti e bekoftë dhe i dhëntë paqe, nuk është vetëm Vula e Profetëve siç përmendet në Kuranin e Shenjtë, por ata gjithashtu i shtuan asaj se ai është Vula e të Dërguarve.

Unë iu përgjigja vërtetësisë së këtij hadithi si më poshtë:

 Cila është vërtetësia e hadithit: “Mesazhi dhe profetësia janë ndërprerë; nuk ka të dërguar ose profet pas meje...”?

Ata që besojnë në parimin se nuk ka të dërguar pas Profetit tonë Muhamed (paqja dhe bekimet qofshin mbi të) kapen pas një hadithi që thotë se nuk ka të dërguar pas tij, siç e përfshiu Imam Ahmedi në Musnedin e tij, ashtu siç bënë edhe Tirmidhiu dhe Hakimi. Na tha Hasan ibn Muhamed el-Za’farani, na tha Affan ibn Muslimi, na tha Abdulvahidi, që do të thotë ibn Zijadi, na tha Muhtar ibn Fulful, na tha Enes ibn Maliku (Allahu qoftë i kënaqur me të): I Dërguari i Allahut (paqja dhe bekimet qofshin mbi të) tha: “Mesazhi dhe profetësia kanë marrë fund, kështu që nuk ka të dërguar ose profet pas meje.” Ai tha: “Kjo ishte e vështirë për njerëzit.” Ai tha: “Por ka lajme të mira.” Ata thanë: “Cilat janë lajmet e mira?” Ai tha: “Ëndrra e një muslimani, e cila është pjesë e profetësisë.” Tirmidhiu ka thënë: “Ka transmetime mbi këtë temë nga Ebu Hurejra, Hudhejfe ibn Asid, Ibn Abasi, Umm Kurz dhe Ebu Asid. Ai ka thënë: Ky është një hadith i mirë, autentik dhe i rrallë nga ky zinxhir transmetimi nga el-Muhtar ibn Fulful.”
I kontrollova transmetuesit e këtij hadithi për të konfirmuar vërtetësinë e tij dhe i gjeta të gjithë të besueshëm përveç (El-Muhtar bin Falfel) ( ), pasi më shumë se një imam e vërtetoi atë, si Ahmed bin Hanbel, Ebu Hatim El-Razi, Ahmed bin Saleh El-Axhli, El-Meusili, El-Dhehebi dhe El-Nesa’i. Ebu Davudi tha për të: (Nuk ka asgjë të keqe me të), dhe Ebu Bekr El-Bezzari tha për të: (Ai është i besueshëm në hadith, dhe ata e pranuan hadithin e tij).
Ebu el-Fadl el-Sulejmani e përmendi atë midis atyre që njihen për transmetimet e tij të çuditshme, dhe Ibn Haxher el-Askalani e përmblodhi situatën e tij në librin “Takrib el-Tahdhib” (6524) dhe tha: (Ai është i sinqertë, por ka disa gabime).
Ebu Hatim bin Hibban El-Busti e përmend atë në “El-Thiqat” (5/429) dhe tha: (Ai bën shumë gabime).
Në librin “Tehdhib al-Tehdhib” nga Ibn Haxher el-Askalani, Pjesa 10, ai tha për el-Muhtar bin Falfel: (Unë thashë: Pjesa tjetër e fjalës së tij bën shumë gabime, dhe ai u përmend në një gjurmë që el-Buhari e pezulloi në dëshmitë mbi autoritetin e Enesit, dhe Ibn Ebi Shejbe e lidhi atë mbi autoritetin e Hafs bin Ghijath mbi autoritetin e tij. Unë pyeta... për dëshminë e skllevërve, dhe ai tha se është e lejueshme. Es-Sulejmani foli për të dhe e numëroi atë midis transmetuesve të gjërave të çuditshme mbi autoritetin e Enesit, së bashku me Iban bin Ebi Ajash dhe të tjerë. Ebu Bekr el-Bezzaz tha se hadithi i tij është i saktë, dhe ata e pranuan hadithin e tij.)

Gradat dhe nivelet e transmetuesve, siç përcaktohen në Taqrib al-Tahdhib nga Ibn Haxher al-Askalani, janë si më poshtë:

1- Sahabët: E deklaroj këtë shprehimisht për nder të tyre.
2- Ai që e theksonte lavdërimin e tij, qoftë me një veprim: si më i besueshmi i njerëzve, ose duke e përsëritur përshkrimin me gojë: si i besueshëm, besnik, ose në kuptim: si i besueshëm, memorizues.
3- Dikush që përshkruhet si i besueshëm, i aftë, i besueshëm ose i drejtë.
4- Ai që është pak më i shkurtër se shkalla e tretë, dhe kjo tregohet nga: i vërtetë, ose nuk ka asgjë të keqe me të, ose nuk ka asgjë të keqe me të.
5- Ai që është pak më pak se katër vjeç, dhe kjo i referohet një personi të ndershëm me kujtesë të dobët, ose një personi të ndershëm që bën gabime, ose ka iluzione, ose bën gabime, ose ndryshon më vonë. Kjo gjithashtu përfshin dikë të akuzuar për ndonjë lloj bidati, siç është shiizmi, paracaktimi, idhujtaria, Irxha ose shpifja, me një sqarim të predikuesit dhe të tjerëve.
6- Ai që ka vetëm pak hadith, dhe nuk ka prova se hadithi i tij duhet të braktiset për këtë arsye, dhe kjo tregohet nga formulimi: i pranueshëm, aty ku ndiqet, përndryshe hadithi është i dobët.
7- Ai që është rrëfyer nga më shumë se një person dhe nuk është dokumentuar, dhe atij i referohet fjala: i fshehur, ose i panjohur.
8- Nëse nuk ka dokumentacion të një burimi të besueshëm në të, dhe ka një shprehje dobësie në të, edhe nëse nuk shpjegohet, dhe kjo tregohet me fjalën: i dobët.
9- Ai nuk u transmetua nga më shumë se një person, dhe atij nuk iu besua, dhe ai përmendet me fjalën: i panjohur.
10- Ai që nuk është aspak i besueshëm, dhe megjithatë është i dobësuar nga një e metë, dhe kjo tregohet nga: i braktisur, ose hadith i braktisur, ose hadith i dobët, ose i rënë.
11- Kush u akuzua për gënjeshtër.
12- Kush e quajti gënjeshtër dhe trillim.

El-Muhtar ibn Falfel konsiderohet si një nga klasat e pesta të transmetuesve të haditheve profetike, që përfshin edhe ithtarët më të rinj. Statusi i tij midis njerëzve të hadithit dhe dijetarëve të kritikës dhe vërtetimit, si dhe në librat e shkencës së biografive, ai konsiderohet i besueshëm, por ka disa gabime.

Ibn Haxheri tha në Fet'h el-Bari (1/384): “Sa i përket gabimeve, ndonjëherë një transmetues bën shumë, dhe ndonjëherë pak. Kur përshkruhet se bën shumë gabime, ai duhet të shqyrtojë atë që ka transmetuar. Nëse e gjen të transmetuar prej tij, ose nga dikush tjetër, nga një transmetim tjetër përveç atij që përshkruhet se bën gabime, atëherë dihet se ajo në të cilën mbështetet është hadithi origjinal, jo ky zinxhir i veçantë i rrëfimit. Nëse gjendet vetëm përmes zinxhirit të tij të rrëfimit, atëherë kjo është një e metë që kërkon hezitim në vendimin mbi vërtetësinë e asaj që është e kësaj natyre, dhe nuk ka asgjë të tillë në Sahih, falënderimi i qoftë Allahut.” Dhe kur përshkruhet se ka pak gabime, siç thuhet: “Ai ka kujtesë të dobët, gabimet e tij të para janë të metat e tij”, ose “Ai ka gjëra të çuditshme”, dhe shprehje të tjera të tilla: atëherë vendimi mbi të është si vendimi mbi atë para tij.”
Shejh Albani - i cili e vërtetoi hadithin e el-Muhtar bin Falfel - tha në Da’if Sunen Ebi Dawud (2/272) në biografinë e transmetuesit: “El-Hafizi tha: (Ai është i besueshëm, por ka disa gabime). Unë thashë: Pra, hadithi i dikujt si ai mund të konsiderohet i mirë, nëse ai nuk e kundërshton atë.”
Shejh Albani tha në “Es-Silsilah Es-Sahihah” (6/216): “Është transmetuar vetëm nga Imran bin Ujejne, dhe ka disa kritika për kujtesën e tij. El-Hafizi e tregoi këtë duke thënë: (Ai është i besueshëm, por ka disa gabime); kështu që vërtetimi i hadithit të tij nuk është i pranueshëm, dhe mjafton që ai ta përmirësojë atë nëse nuk e kundërshton atë.”

Përveç këtij hadithi të përmendur në të cilin ka një temë mosmarrëveshjeje ("Nuk ka të dërguar pas meje"), i cili u transmetua nga El-Mukhtar bin Falfel, ai u transmetua nga një grup shokësh në lidhje me përjashtimin e profetësisë pa dërguar hadithet e ëndrrave. Ky hadith është mutawatir dhe ka disa aspekte dhe formulime që nuk përfshijnë frazën ("Nuk ka të dërguar pas meje"), duke përfshirë këto transmetime:

1- Imam Buhariu, Zoti e mëshiroftë, përfshirë në Sahihun e tij, mbi autoritetin e Ebu Hurejres, Zoti qoftë i kënaqur me të, i cili tha: E dëgjova të Dërguarin e Zotit, Zoti e bekoftë dhe i dhëntë paqe, të thoshte: "Asgjë nuk mbetet nga profetia përveç lajmit të mirë." Ata thanë: "Çfarë janë lajmet e mira?" Ai tha: "Një ëndërr e mirë."
Zoti e mëshiroftë, ai përfshiu në “El-Muwatta” një kapitull me formulimin: “Kur mbaronte namazin e drekës, thoshte: ‘A pa ndonjëri prej jush ndonjë ëndërr mbrëmë? . . . ?’ Dhe thoshte: ‘Pas meje, asgjë nuk do të mbetet nga profetia përveç ëndrrës së drejtë’”
Është transmetuar nga Imam Ahmedi në Musnedin e tij, Ebu Davudi dhe El-Hakimi në Mustedrakun e tij, të gjitha të mbështetura në autoritetin e Malikut.
2- Imam Ahmedi përfshiu në Musnedin e tij dhe Imam Muslimi në Sahihun e tij nga hadithi i Ibn Abbasit, Allahu qoftë i kënaqur me të, i cili tha: I Dërguari i Zotit, Allahu e bekoftë dhe i dhëntë paqe, e ngriti perden ndërsa njerëzit po qëndronin në rreshta pas Ebu Bekrit dhe tha: "O njerëz, ka mbetur nga lajmi i mirë i profetësisë përveç vizionit të drejtë që një musliman sheh ose që i shihet atij..."
Në një transmetim nga Muslimi me formulimin (I Dërguari i Zotit, Zoti e bekoftë dhe i dhëntë paqe, e hoqi velin) ndërsa koka e tij ishte e fashuar gjatë sëmundjes në të cilën vdiq, dhe ai tha: "O Zot, a e kam përcjellë mesazhin?" tri herë. Nga lajmi i mirë i profetësisë mbetet vetëm vizioni që sheh robi i drejtë, ose që i shihet atij..."
Është transmetuar nga Abd al-Razzaku në Musannef-in e tij, Ibn Ebi Shejbe, Ebu Davudi, Nesa'i, el-Darimi, Ibn Maxhe, Ibn Khuzejme, Ibn Hiban dhe el-Bejhaki.
3- Imam Ahmedi, Zoti e mëshiroftë, e përfshirë në Musnedin e tij, dhe djali i tij Abdullahu e përfshirë në Zawa'id al-Musned, sipas autoritetit të Aishes, Zoti qoftë i kënaqur me të, se Profeti, Zoti e bekoftë dhe i dhëntë paqe, tha: "Asgjë nuk do të mbetet nga profetësia pas meje përveç lajmeve të mira." Ata thanë: "Çfarë janë lajmet e mira?" Ai tha: "Një ëndërr e mirë që sheh një njeri ose që i shihet atij."
4- Imam Ahmedi e përfshiu në Musnedin e tij dhe Al-Tabaraniun e përfshirë në autoritetin e Ebu Al-Tajib (Allahu qoftë i kënaqur me të), i cili tha: I Dërguari i Allahut (paqja dhe bekimet qofshin mbi të) tha: "Nuk ka profeci tjetër pas meje përveç lajmeve të mira." U tha: "Cilat janë lajmet e mira, o i Dërguar i Allahut?" Ai tha: "Një ëndërr e mirë," ose ai tha: "Një ëndërr e drejtë."
5- Tabaraniu dhe Bazari transmetojnë nga Hudhejfe ibn Asidi (Allahu qoftë i kënaqur me të), i cili ka thënë: I Dërguari i Allahut (paqja dhe bekimet qofshin mbi të) tha: “Unë kam shkuar dhe nuk ka asnjë profeci pas meje përveç lajmeve të mira.” U tha: Çfarë janë lajmet e mira? Ai tha: “Një ëndërr e mirë që e sheh një njeri i mirë ose që i shihet atij.”
6- Imam Ahmedi, Al-Darimiu dhe Ibn Maxhe kanë transmetuar nga Umm Kurz Al-Kaabije, Zoti qoftë i kënaqur me të, se Profeti, Zoti e bekoftë dhe i dhëntë paqe, ka thënë: "Lajmet e mira kanë shkuar, por lajmet e mira kanë mbetur."
7- Imam Maliku transmeton në El-Muvatta’ sipas autoritetit të Zejd ibn Eslemit sipas autoritetit të Ata’ ibn Jaserit (Allahu qoftë i kënaqur me të) se i Dërguari i Allahut (paqja dhe bekimet qofshin mbi të) ka thënë: “Asgjë nga profetia nuk do të mbetet pas meje përveç lajmeve të mira.” Ata thanë: “Çfarë janë lajmet e mira, o i Dërguar i Allahut?” Ai tha: “Një ëndërr e drejtë që sheh një njeri i drejtë ose që i shihet atij është një pjesë nga dyzet e gjashtë pjesët e profetisë.” Ky është një hadith mursel me një zinxhir të shëndoshë transmetimi.
Përveç kësaj, hadithet që diskutojnë ëndrrat, të cilat janë pjesë e profetësisë, ndryshojnë shumë në formulim. Disa transmetime i përcaktojnë ëndrrat si një nga njëzet e pesë pjesët e profetësisë, ndërsa të tjerat i përcaktojnë ato si një nga shtatëdhjetë e gjashtë pjesët. Ka shumë hadithe dhe numra të ndryshëm midis dy transmetimeve. Kur shqyrtojmë hadithet që diskutojnë ëndrrat, gjejmë dallime në numra. Për shembull, disa transmetime thonë: "Një ëndërr e mirë nga një njeri i drejtë është një nga dyzet e gjashtë pjesët e profetësisë" [Buhariu: 6983]. Një transmetim tjetër thotë: "Një ëndërr e drejtë është një nga shtatëdhjetë pjesët e profetësisë" [Muslimi: 2265]. Një transmetim tjetër thotë: "Ëndrra e një muslimani është një nga dyzet e pesë pjesët e profetësisë" [Muslimi: 2263]. Ka shumë transmetime të tjera që përmendin numra të ndryshëm për këtë pjesë të profetësisë.

Në përgjigje të hadithit fisnik në të cilin Profeti, paqja dhe bekimet qofshin mbi të, tha: "Nuk ka të dërguar pas meje", i drejtohemi mendimit të dijetarëve të terminologjisë. Ata e ndanë hadithin mutawatir në: mutawatir verbal, që është ai formulimi i të cilit është mutawatir, dhe mutawatir semantik, që është ai kuptimi i të cilit është mutawatir.

1- Frekuenca verbale: e cila është ajo që është përsëritur në formulim dhe kuptim.

Shembull: “Kushdo që gënjen qëllimisht për mua, le të ulet në Zjarr.” Transmetuar nga Buhariu (107), Muslimi (3), Ebu Davudi (3651), Tirmidhiu (2661), Ibn Maxhe (30, 37) dhe Ahmedi (2/159). Ky hadith është transmetuar nga më shumë se shtatëdhjetë e dy shokë, dhe prej tyre një grup i madh që nuk mund të numërohet.

2- Frekuenca semantike: Kjo është kur transmetuesit bien dakord për një kuptim të përgjithshëm, por formulimi i hadithit ndryshonte.

Shembull: Hadithi i ndërmjetësimit, kuptimi i të cilit është i njëjtë, por formulimi është i ndryshëm, dhe e njëjta gjë vlen edhe për hadithet e fshirjes mbi çorape.

Tani, eja me mua, vëllai im musliman, ndërsa e zbatojmë këtë rregull në hadithet rreth vizioneve që përmendëm më parë për të përcaktuar nëse ka apo jo qëndrueshmëri verbale dhe semantike në këto hadithe. Dhe deri në ç'masë është e vërtetë shprehja "Nuk ka të dërguar pas meje" në lidhje me hadithet e mbetura?

1- Të gjitha këto hadithe kanë një zinxhir moral transmetimi dhe bien dakord që vizionet janë pjesë e profecisë, gjë që vërteton vërtetësinë e tyre pa asnjë dyshim.
2- Në shumicën e këtyre haditheve ekziston një formulim i shpeshtë se asgjë nuk do të mbetet nga profecia përveç lajmit të mirë, dhe kjo gjithashtu tregon vërtetësinë e saj.
3- Hadithet rreth vizioneve ndryshonin në lidhje me numrin e pjesëve të profecisë, por të gjithë bien dakord se vizionet janë pjesë e profecisë, dhe kjo është e vërtetë dhe nuk ka dyshim për këtë. Megjithatë, ndryshimi ishte në përcaktimin e kësaj pjese në një masë specifike, dhe ky ndryshim është joefektiv dhe nuk na shqetëson këtu. Nëse vizioni është pjesë e shtatëdhjetë pjesëve të profecisë apo pjesë e dyzet e gjashtë pjesëve të profecisë, nuk do të na sjellë aspak dobi. Dihet që nëse hadithet ndryshojnë në formulimin e tyre, dhe disa prej tyre i tejkalojnë të tjerat, por të gjitha përputhen në përmbajtje, atëherë ato konsiderohen mutawatir në kuptim, jo në fjalë.
4- Në hadithet e mëparshme ka një përsëritje gojore se Profeti, paqja dhe bekimet qofshin mbi të, është vula e vetme e Profetëve, dhe kjo është në përputhje me një tekst të qartë në Kuranin e Shenjtë, kështu që nuk ka vend për asnjë musliman të debatojë për këtë çështje.
5- Nuk ka përsëritje verbale ose semantike në frazën (Nuk ka të dërguar pas meje) të përmendur në hadithin e vetëm të cituar nga ata që besojnë se Profeti, paqja dhe bekimet qofshin mbi të, është Vula e të Dërguarve. Kjo frazë është një shtesë ndaj asaj që u përmend në hadithet e tjera, dhe për këtë arsye nuk është përsëritëse verbalisht ose semantikisht, siç lexuat në hadithet e mëparshme. A e meriton kjo frazë - e cila nuk është përsëritëse verbalisht ose semantikisht, dhe bie ndesh me tekste të shumta në Kuran dhe Sunet, siç e përmendëm më parë - që ne të dalim prej saj me një besim të rrezikshëm se Profeti, paqja dhe bekimet qofshin mbi të, është Vula e të Dërguarve? A e kuptojnë dijetarët shkallën e rrezikut të kësaj fetvaje të bazuar në një hadith të vetëm, transmetuesit e të cilit janë në dyshim, dhe përmes së cilës do të shkaktojë një fatkeqësi të madhe për pasardhësit tanë nëse Zoti i Plotfuqishëm u dërgon atyre një të dërguar në fund të kohës për t'i paralajmëruar ata për një ndëshkim të rëndë?
6- Siç e përmenda më parë, zinxhiri i transmetimit të hadithit të lartpërmendur që përmban frazën (Nuk ka të dërguar pas meje) përfshin (El-Muhtar bin Felful), për të cilin Ibn Haxher El-Askalani tha se ai është i sinqertë, por kishte disa gabime, dhe Ebu El-Fadl El-Sulejmani e përmendi atë midis atyre që njihen për hadithet e tij të papranueshme, dhe Ebu Hatim El-Basti e përmendi atë dhe tha: Ai bën shumë gabime. Pra, si mund të ndërtojmë një fetva të madhe bazuar vetëm në këtë hadith që thotë se Profeti (paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) është vula e të Dërguarve...?! A do ta mbajnë dijetarët e sotëm myslimanë barrën e myslimanëve që do të gënjejnë për një të dërguar që do të vijë për shkak të këmbënguljes së tyre në fetvatë e tyre pasi e vërteta u është bërë e qartë atyre...? Dhe a do të ndërmjetësojnë për ta fetvatë e dijetarëve të mëparshëm që citojnë fetvatë e tyre dhe vazhdojnë t'i përsërisin ato pa hetim deri më sot?

Fundi i citatit
Shpresoj se do të më falni që nuk u përgjigjem pyetjeve tuaja në lidhje me atë që trajton libri më pas, sepse çdo përgjigje do të duhet shumë kohë për t'u dhënë, dhe përgjigjet e të gjitha pyetjeve tuaja janë në libër për ata që duan të arrijnë të vërtetën.