Saif al-Din Qutuz

ថ្ងៃទី 5 ខែ មីនា ឆ្នាំ 2019 

Saif al-Din Qutuz

 

ខ្ញុំចង់ឱ្យអ្នកបំភ្លេចខ្សែភាពយន្ត "Wa Islamah" ហើយអានរឿងរ៉ាវជីវិតពិតរបស់ Qutuz និងរបៀបដែលគាត់បានផ្លាស់ប្តូរប្រទេសអេហ្ស៊ីបពីស្ថានភាពវឹកវរទៅជាជ័យជម្នះដ៏អស្ចារ្យលើមហាអំណាចដ៏អស្ចារ្យបំផុតនៅពេលនោះក្នុងរយៈពេលត្រឹមតែមួយឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ។
សម្រាប់ព័ត៌មានរបស់អ្នក យើងនឹងមិនរំដោះ Al-Aqsa ទេ លុះត្រាតែយើងធ្វើតាមអ្វីដែល Qutuz បានធ្វើ ប៉ុន្តែអ្នកនៅតែស្ថិតក្នុងស្ថានភាពនៃការធ្វេសប្រហែស។

ឃ្យូស

ទ្រង់គឺជាស្តេច Al-Muzaffar Saif al-Din Qutuz bin Abdullah al-Mu'izzi ដែលជា Mamluk Sultan នៃប្រទេសអេហ្ស៊ីប។ ទ្រង់ត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាស្តេចដ៏លេចធ្លោបំផុតនៃរដ្ឋ Mamluk ទោះបីជារជ្ជកាលរបស់ទ្រង់មានរយៈពេលតែមួយឆ្នាំក៏ដោយ ដោយសារតែទ្រង់អាចបញ្ឈប់ការរីកចំរើនរបស់ម៉ុងហ្គោល ដែលស្ទើរតែបំផ្លាញរដ្ឋអ៊ីស្លាម។ គាត់បានកម្ចាត់ពួកគេដោយការបរាជ័យដ៏ក្រៀមក្រំនៅក្នុងសមរភូមិ Ain Jalut ហើយបានដេញតាមសំណល់របស់ពួកគេរហូតដល់គាត់បានរំដោះ Levant ។

ដើមកំណើត និងការបន្តពូជរបស់វា។


Qutuz កើតជាព្រះអង្គម្ចាស់មូស្លីមក្នុងកំឡុងចក្រភព Khwarazmian ។ គាត់គឺជា Mahmud ibn Mamdud ដែលជាក្មួយប្រុសរបស់ Sultan Jalal ad-Din Khwarazm Shah ។ គាត់បានកើតនៅក្នុងទឹកដីនៃ Khwarazm Shah ដោយមានឪពុកឈ្មោះ Mamdud និងម្តាយដែលជាប្អូនស្រីរបស់ស្តេច Jalal ad-Din ibn Khwarazm Shah ។ ជីតារបស់គាត់គឺជាស្តេចដ៏អស្ចារ្យបំផុតមួយរបស់ Khwarazm Shah ហើយបានចូលរួមក្នុងសង្រ្គាមដ៏យូរជាមួយ Genghis Khan ដែលជាស្តេច Tatar ប៉ុន្តែគាត់ត្រូវបានចាញ់ហើយ Najm ad-Din បានកាន់កាប់ការគ្រប់គ្រង។ ទ្រង់មានការចាប់ផ្តើមដ៏ត្រចះត្រចង់ក្នុងរជ្ជកាលរបស់ទ្រង់ ហើយបានកម្ចាត់ពួកតាតាសក្នុងសមរភូមិជាច្រើន។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រោយមកគាត់បានរងទុក្ខលំបាកជាច្រើនដង រហូតដល់ពួកតាតាសបានទៅដល់រាជធានីរបស់គាត់។ បន្ទាប់ពីការដួលរលំនៃចក្រភព Khwarazmian នៅឆ្នាំ 628 AH / 1231 AD គាត់ត្រូវបានចាប់ពង្រត់ដោយពួកម៉ុងហ្គោល។ គាត់​និង​កូន​ៗ​ផ្សេង​ទៀត​ត្រូវ​បាន​គេ​នាំ​ទៅ​ក្រុង​ដាម៉ាស ហើយ​លក់​នៅ​ទីផ្សារ​ទាសករ ហើយ​បាន​ដាក់​ឈ្មោះ​ថា Qutuz។ Qutuz នៅ​តែ​ជា​ទាសករ​ដែល​ត្រូវ​បាន​គេ​ទិញ​លក់​រហូត​ដល់​គាត់​បាន​បញ្ចប់​ក្នុង​ដៃ​របស់ Izz ad-Din Aybak ដែល​ជា​ព្រះអង្គម្ចាស់ Mamluk នៃ​រាជវង្ស Ayyubid នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​អេហ្ស៊ីប។
Shams ad-Din al-Jazari រៀបរាប់ក្នុងប្រវតិ្តសាស្រ្តរបស់គាត់អំពី Sayf ad-Din Qutuz ថា “នៅពេលដែលគាត់ស្ថិតក្នុងទាសភាពរបស់ Musa ibn Ghanim al-Maqdisi នៅទីក្រុង Damascus ម្ចាស់របស់គាត់បានវាយគាត់ ហើយជេរប្រមាថគាត់អំពីឪពុក និងជីតារបស់គាត់ គាត់យំ ហើយមិនស៊ីអ្វីទាំងអស់ពេញមួយថ្ងៃ។ Al-Farrash រៀបរាប់ថាគាត់បានយកអាហារមកគាត់ ហើយនិយាយទៅកាន់គាត់ថា 'ការយំទាំងអស់នេះដោយសារតែការទះកំផ្លៀង?' Qutuz បានឆ្លើយតបថា: "ខ្ញុំយំដោយសារតែគាត់បានប្រមាថឪពុកនិងជីតារបស់ខ្ញុំដែលល្អជាងគាត់។ " ខ្ញុំបាននិយាយថា: "តើឪពុករបស់អ្នកជានរណា? ក្មួយ​ប្រុស​របស់​Kwarazm Shah ដែល​ជា​បុត្រ​របស់​ស្តេច។​ ដូច្នេះ​ហើយ​គាត់​នៅ​ស្ងៀម ហើយ​ខ្ញុំ​បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​គាត់​សប្បាយ​ចិត្ត»។ គាត់ក៏រៀបរាប់ថា កាលគាត់នៅក្មេង គាត់បានប្រាប់មិត្តភក្ដិរបស់គាត់ថា គាត់បានឃើញរ៉សូលរបស់ព្រះជាម្ចាស់ (សន្តិភាព និងពរជ័យកើតមានលើគាត់) ហើយគាត់បានផ្តល់ដំណឹងល្អដល់គាត់ថា គាត់នឹងគ្រប់គ្រងប្រទេសអេហ្ស៊ីប និងកម្ចាត់ពួកតាតាស។ នេះមានន័យថាបុរសនោះបានចាត់ទុកខ្លួនគាត់ថាកំពុងបំពេញបេសកកម្ម ហើយថាគាត់មានភាពសុចរិតណាស់ដែលគាត់បានឃើញអ្នកនាំសាររបស់ព្រះជាម្ចាស់ ហើយព្រះជាម្ចាស់បានជ្រើសរើសគាត់សម្រាប់នោះ។ គ្មានការងឿងឆ្ងល់ទេថា Qutuz សូមព្រះជាម្ចាស់អាណិតអាសូរគាត់ គឺជាអ្នកនាំសារនៃសេចក្តីមេត្តាករុណា និងការផ្តល់ជំនួយដ៏ទេវភាពរបស់ព្រះសម្រាប់ប្រជាជាតិអារ៉ាប់ និងឥស្លាម និងពិភពលោក ដើម្បីកម្ចាត់ពិភពនៃអំពើអាក្រក់ និងគ្រោះថ្នាក់របស់តាតាសជារៀងរហូត។ ការមកដល់របស់គាត់ដើម្បីគ្រប់គ្រងប្រទេសអេហ្ស៊ីប គឺជាប្រផ្នូលដ៏ល្អសម្រាប់អេហ្ស៊ីប និងសម្រាប់ពិភពអារ៉ាប់ និងអ៊ីស្លាម។
Qutuz ត្រូវបានពិពណ៌នាថាជាបុរសវ័យក្មេងម្នាក់ដែលមានពុកចង្ការក្រាស់ ជាវីរៈបុរសដ៏ក្លាហានម្នាក់ដែលមានភាពបរិសុទ្ធក្នុងការទំនាក់ទំនងជាមួយព្យាការី ដែលនៅពីលើអំពើបាបតិចតួច ហើយបានលះបង់ចំពោះការអធិស្ឋាន ការតមអាហារ និងសូត្រពាក្យអង្វរ។ គាត់​បាន​រៀបការ​ពី​ប្រជាជន​របស់​គាត់ ហើយ​មិន​បាន​បន្សល់​ទុក​កូន​ប្រុស​ណា​ម្នាក់​ឡើយ។ ផ្ទុយទៅវិញ គាត់បានបន្សល់ទុកកូនស្រីពីរនាក់ ដែលមនុស្សម្នាមិនបានឮអ្វីពីគាត់ឡើយ។

អាណាព្យាបាលរបស់គាត់លើការគ្រប់គ្រង


ស្តេច Izz ad-Din Aybak បានតែងតាំង Qutuz ជាអនុប្រធានរបស់ស្តេចស៊ុលតង់។ បន្ទាប់ពីស្តេច al-Mu'izz Izz ad-Din Aybak ត្រូវបានសម្លាប់ដោយប្រពន្ធរបស់គាត់ Shajar ad-Durr ហើយបន្ទាប់ពីគាត់ ប្រពន្ធរបស់គាត់ Shajar ad-Durr ត្រូវបានសម្លាប់ដោយប្រពន្ធដើមរបស់ Aybak គឺ Sultan Nur ad-Din Ali ibn Aybak ឡើងកាន់អំណាច ហើយ Saif ad-Din Sumtan មានតែ 1 guardship វ័យក្មេងប៉ុណ្ណោះ។ អាយុ។
ការឡើងកាន់អំណាចរបស់កុមារ Nur ad-Din បានបង្កឱ្យមានភាពចលាចលជាច្រើននៅក្នុងប្រទេសអេហ្ស៊ីប និងពិភពអ៊ីស្លាម។ ភាពចលាចលភាគច្រើនបានមកពីជនជាតិ Bahri Mamluks មួយចំនួនដែលបន្តនៅក្នុងប្រទេសអេហ្ស៊ីប ហើយមិនបានភៀសខ្លួនទៅកាន់ Levant ជាមួយអ្នកដែលបានភៀសខ្លួនក្នុងសម័យស្តេច Al-Mu'izz Izz ad-Din Aybak ។ ម្នាក់ក្នុងចំណោម Bahri Mamluks ទាំងនេះមានឈ្មោះ Sanjar al-Halabi បានដឹកនាំការបះបោរ។ គាត់ចង់គ្រប់គ្រងដោយខ្លួនឯងបន្ទាប់ពីការសម្លាប់ Izz ad-Din Aybak ដូច្នេះ Qutuz ត្រូវបានបង្ខំឱ្យចាប់ខ្លួនគាត់ដាក់គុក។ Qutuz ក៏បានចាប់ខ្លួនមេដឹកនាំមួយចំនួននៃការបះបោរផ្សេងៗដូច្នេះ Bahri Mamluks ដែលនៅសល់បានភៀសខ្លួនទៅកាន់ Levant ដើម្បីចូលរួមជាមួយមេដឹកនាំរបស់ពួកគេដែលបានភៀសខ្លួននៅទីនោះមុននោះក្នុងសម័យស្តេច Al-Muizz ។ នៅពេលដែល Bahri Mamluks មកដល់ Levant ពួកគេបានលើកទឹកចិត្តព្រះអង្គម្ចាស់ Ayyubid ឱ្យឈ្លានពានប្រទេសអេហ្ស៊ីប ហើយព្រះអង្គម្ចាស់មួយចំនួនបានឆ្លើយតបនឹងពួកគេ រួមទាំង Mughis al-Din Omar ដែលជា Emir នៃ Karak ដែលបានបន្តជាមួយកងទ័ពរបស់គាត់ដើម្បីឈ្លានពានអេហ្ស៊ីប។ Mughis al-Din ពិតជាបានមកដល់ជាមួយកងទ័ពរបស់គាត់នៅក្នុងប្រទេសអេហ្ស៊ីប ហើយ Qutuz បានចេញទៅគាត់ ហើយរារាំងគាត់មិនឱ្យចូលទៅក្នុងប្រទេសអេហ្ស៊ីប ហើយនោះគឺនៅ Dhul-Qi'dah នៃឆ្នាំ 655 AH / 1257 AD ។ បន្ទាប់មក Mughis al-Din បានត្រលប់ទៅសុបិនចង់ឈ្លានពានអេហ្ស៊ីបម្តងទៀត ប៉ុន្តែ Qutuz បានរារាំងគាត់ម្តងទៀតនៅ Rabi 'al-Akhir នៃឆ្នាំ 656 AH / 1258 AD ។

គាត់បានកាន់អំណាច


Qutuz Mahmud ibn Mamdud ibn Khwarazm Shah កំពុងគ្រប់គ្រងប្រទេសប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ប៉ុន្តែស្តេចស៊ុលតង់កុមារម្នាក់កំពុងអង្គុយនៅលើបល្ល័ង្ក។ លោក Qutuz បានមើលឃើញថា នេះជាការធ្វើឱ្យអំណាចរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងប្រទេសអេហ្ស៊ីបចុះខ្សោយ ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ទំនុកចិត្តរបស់ប្រជាជនចំពោះស្តេចរបស់ពួកគេ និងពង្រឹងការតាំងចិត្តរបស់ខ្មាំងសត្រូវដែលឃើញអ្នកគ្រប់គ្រងនៅក្មេង។ ស្តេចស៊ុលតង់កុមារចាប់អារម្មណ៍លើការជល់មាន់ វាយចៀមឈ្មោល ចិញ្ចឹមសត្វព្រាប ជិះលាក្នុងបន្ទាយ និងទំនាក់ទំនងសង្គមជាមួយជនល្ងង់ខ្លៅធម្មតា ដោយទុកម្តាយ និងអ្នកដែលនៅពីក្រោយគាត់ដើម្បីគ្រប់គ្រងកិច្ចការរដ្ឋក្នុងគ្រាលំបាកនោះ។ ស្ថានភាពមិនប្រក្រតីនេះបានបន្តអស់រយៈពេលជិត 3 ឆ្នាំ បើទោះបីជាមានការកើនឡើងនៃគ្រោះថ្នាក់ និងការដួលរលំនៃទីក្រុងបាកដាដដល់ពួកម៉ុងហ្គោលក៏ដោយ។ អ្នកដែលរងផលប៉ះពាល់ខ្លាំងបំផុតពីបញ្ហានេះ និងដឹងច្បាស់អំពីគ្រោះថ្នាក់ទាំងនេះគឺព្រះអង្គម្ចាស់ Qutuz ដែលសោកស្ដាយយ៉ាងខ្លាំងចំពោះអ្វីដែលទ្រង់មើលឃើញថាជាភាពមិនប្រុងប្រយ័ត្នរបស់ស្តេច ស្ត្រីគ្រប់គ្រងបានប្រើប្រាស់ធនធានរបស់ប្រទេស និងការជិះជាន់របស់ព្រះអង្គម្ចាស់ដែលផ្តល់អាទិភាពដល់ផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួនលើប្រទេស និងប្រជាជនរបស់ខ្លួន។
នៅទីនេះ Qutuz បានធ្វើការសម្រេចចិត្តយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ក្នុងការទម្លាក់ព្រះចៅស៊ុលតង់កុមារ Nur ad-Din Ali ហើយឡើងគ្រងរាជ្យបល្ល័ង្កនៃប្រទេសអេហ្ស៊ីប។ វាបានកើតឡើងនៅថ្ងៃទី 24 នៃ Dhu al-Qi'dah 657 AH / 1259 AD ប៉ុន្មានថ្ងៃមុនពេលការមកដល់របស់ Hulagu នៅអាឡិបប៉ូ។ តាំងពី Qutuz ឡើងកាន់អំណាចមក គាត់បានត្រៀមខ្លួនដើម្បីប្រឈមមុខនឹងពួកតាតាស។
នៅពេលដែល Qutuz ឡើងកាន់អំណាច ស្ថានភាពនយោបាយក្នុងស្រុកមានភាពតានតឹងខ្លាំង។ អ្នកគ្រប់គ្រងប្រាំមួយនាក់បានគ្រប់គ្រងប្រទេសអេហ្ស៊ីបក្នុងរយៈពេលប្រហែលដប់ឆ្នាំ៖ ស្តេច al-Salih Najm al-Din Ayyub កូនប្រុសរបស់គាត់ Turan Shah, Shajar al-Durr, King al-Mu'izz Izz al-Din Aybak, Sultan Nur al-Din Ali ibn Aybak និង Sayfal-D ។ ក៏មាន Mamluks ជាច្រើនដែលចង់បានអំណាច និងប្រជែងនឹងវា។
ប្រទេសនេះក៏កំពុងជួបប្រទះវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ដែលជាលទ្ធផលនៃបូជនីយកិច្ចម្តងហើយម្តងទៀត សង្រ្គាមដែលបានកើតឡើងរវាងប្រទេសអេហ្ស៊ីប និងប្រទេសជិតខាងរបស់ខ្លួននៅ Levant និងជម្លោះផ្ទៃក្នុង និងជម្លោះ។
Qutuz បានធ្វើការដើម្បីធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវស្ថានភាពនៅក្នុងប្រទេសអេហ្ស៊ីបខណៈពេលដែលកំពុងរៀបចំជួប Tatars ។

កំពុងរៀបចំជួបតាតាស


Qutuz បានរារាំងមហិច្ឆតារបស់ Mamluks សម្រាប់អំណាចដោយបង្រួបបង្រួមពួកគេនៅពីក្រោយគោលដៅតែមួយ៖ ដើម្បីបញ្ឈប់និងប្រឈមមុខនឹងការឈានទៅមុខរបស់តាតា។ គាត់បានប្រមូលផ្តុំព្រះអង្គម្ចាស់ មេទ័ពជាន់ខ្ពស់ អ្នកប្រាជ្ញឈានមុខគេ និងអ្នកដឹកនាំគំនិតនៅក្នុងប្រទេសអេហ្ស៊ីប ហើយបាននិយាយយ៉ាងច្បាស់ទៅកាន់ពួកគេថា "បំណងតែមួយគត់របស់ខ្ញុំ (មានន័យថា បំណងរបស់ខ្ញុំក្នុងការដណ្តើមអំណាច) គឺដើម្បីឱ្យយើងរួបរួមគ្នាដើម្បីប្រយុទ្ធជាមួយតាតាស ហើយនោះមិនអាចសម្រេចបានដោយគ្មានស្តេចទេ។ នៅពេលដែលយើងចេញទៅកម្ចាត់សត្រូវនេះ នោះបញ្ហារបស់អ្នកហើយ។ កន្លែងណាដែលអ្នកចង់បានអំណាច។" អ្នក​ដែល​មាន​វត្តមាន​ភាគ​ច្រើន​ស្ងប់​ចិត្ត ហើយ​ទទួល​យក​រឿង​នេះ។ Qutuz ក៏បានទទួលយកសន្ធិសញ្ញាសន្តិភាពជាមួយ Baybars ដែលបានបញ្ជូនអ្នកនាំសារទៅ Qutuz សុំឱ្យគាត់រួបរួមគ្នាដើម្បីប្រឈមមុខនឹងកងទ័ពម៉ុងហ្គោលដែលបានចូលក្រុង Damascus និងចាប់យកស្តេចរបស់ខ្លួនគឺ al-Nasir Yusuf ។ Qutuz បានកោតសរសើរយ៉ាងខ្លាំងចំពោះ Baybars បានផ្តល់ឱ្យគាត់នូវមុខតំណែងជារដ្ឋមន្ត្រីផ្តល់ឱ្យគាត់នូវ Qalub និងភូមិជុំវិញហើយបានចាត់ទុកគាត់ជាអធិរាជមួយ។ គាត់ថែមទាំងដាក់គាត់នៅជួរមុខនៃកងទ័ពនៅក្នុងសមរភូមិ Ain Jalut ។
ក្នុងការរៀបចំសម្រាប់ការប្រយុទ្ធយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ជាមួយពួកតាតាស Qutuz បានសរសេរទៅកាន់ព្រះអង្គម្ចាស់នៃ Levant ហើយព្រះអង្គម្ចាស់ Al-Mansur ដែលជាអ្នកគ្រប់គ្រងនៃ Hama បានឆ្លើយតបនឹងគាត់ហើយបានមកពី Hama ជាមួយកងទ័ពរបស់គាត់មួយចំនួនដើម្បីចូលរួមជាមួយកងទ័ពរបស់ Qutuz នៅអេហ្ស៊ីប។ ចំណែកលោក Al-Mughith Omar ដែលជាអ្នកគ្រប់គ្រង Al-Karak និង Badr Al-Din Lu’lu’ ដែលជាអ្នកគ្រប់គ្រង Mosul ពួកគេចូលចិត្តសម្ព័ន្ធភាពជាមួយម៉ុងហ្គោល និងការក្បត់ជាតិ។ ចំពោះស្តេច Al-Sa'id Hassan bin Abdul Aziz ដែលជាអ្នកគ្រប់គ្រងនៃ Baniyas ទ្រង់ក៏បានបដិសេធយ៉ាងដាច់អហង្ការក្នុងការសហការជាមួយ Qutuz ហើយជំនួសមកវិញបានចូលរួមជាមួយកងកម្លាំង Tatar ជាមួយកងទ័ពរបស់គាត់ដើម្បីជួយពួកគេក្នុងការប្រយុទ្ធជាមួយពួកមូស្លីម។
Qutuz បានស្នើឱ្យដាក់ពន្ធលើប្រជាជនដើម្បីគាំទ្រកងទ័ព។ ការសម្រេចចិត្តនេះតម្រូវឱ្យមានការប្រកាសសាសនា (fatwa) ពីព្រោះអ្នកកាន់សាសនាឥស្លាមនៅក្នុងរដ្ឋឥស្លាមបង់តែ zakat ហើយមានតែអ្នកដែលមានលទ្ធភាពបង់វាប៉ុណ្ណោះ ហើយនៅក្រោមលក្ខខណ្ឌដែលគេស្គាល់ថា zakat ។ ការដាក់ពន្ធលើ zakat អាចធ្វើបានតែក្នុងកាលៈទេសៈពិសេសប៉ុណ្ណោះ ហើយត្រូវតែមានមូលដ្ឋានច្បាប់ដើម្បីអនុញ្ញាត។ Qutuz បានពិគ្រោះជាមួយ Sheikh Al-Izz ibn Abd Al-Salam ដែលបានចេញនូវ fatwa ខាងក្រោមថា "ប្រសិនបើសត្រូវវាយប្រហារប្រទេស វាជាកាតព្វកិច្ចសម្រាប់ពិភពលោកទាំងមូលក្នុងការប្រយុទ្ធជាមួយពួកគេ។ វាត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យយកពីមនុស្សនូវអ្វីដែលនឹងជួយពួកគេជាមួយនឹងឧបករណ៍របស់ពួកគេ ផ្តល់ឱ្យថាគ្មានអ្វីនៅសល់នៅក្នុងរតនាគារសាធារណៈ ហើយថាអ្នកលក់ទ្រព្យសម្បត្តិ និងអាវុធរបស់អ្នកទេ។ ចំណែក​ឯ​ការ​យក​លុយ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ធម្មតា ខណៈ​លុយ និង​សម្ភារៈ​ប្រណិត​របស់​មេ​បញ្ជាការ​នៅ​មាន​នោះ គឺ​មិន​អនុញ្ញាត​ទេ»។
Qutuz បានទទួលយកពាក្យរបស់ Sheikh Al-Izz bin Abdul Salam ហើយចាប់ផ្តើមជាមួយខ្លួនគាត់។ គាត់​បាន​លក់​របស់​គ្រប់​យ៉ាង​ដែល​គាត់​មាន ហើយ​បាន​បញ្ជា​ឲ្យ​រដ្ឋមន្ត្រី និង​សម្ដេច​ធ្វើ​ដូច​គ្នា។ គ្រប់​គ្នា​បាន​គោរព​តាម ហើយ​កង​ទ័ព​ទាំង​មូល​បាន​ត្រៀម​ខ្លួន។

ការមកដល់របស់អ្នកនាំសារតាតា


ខណៈពេលដែល Qutuz កំពុងរៀបចំកងទ័ពនិងប្រជាជនរបស់គាត់ដើម្បីជួប Tatars អ្នកនាំសាររបស់ Hulagu បានមកដល់ដោយកាន់សារគំរាមកំហែងដល់ Qutuz ដែលបាននិយាយថា: "ក្នុងព្រះនាមនៃព្រះនៃស្ថានបរមសុខដែលសិទ្ធិគឺដោយសារទ្រង់ដែលបានផ្តល់ឱ្យយើងនូវទឹកដីរបស់គាត់ហើយបានផ្តល់ឱ្យយើងនូវសិទ្ធិអំណាចលើការបង្កើតរបស់គាត់ដែលស្តេចដែលមានជ័យជំនះដែលជាពូជសាសន៍របស់ Mamluk និងមេរបស់វា ទាហាននិងស្រុករបស់វា។ ស្មៀន និងកម្មករ និយោជិត និងអ្នកទីក្រុង ទាំងធំទាំងតូច ដឹងអំពីយើងជាទាហានរបស់ព្រះនៅលើផែនដីរបស់ទ្រង់ យើងត្រូវបានបង្កើតឡើងពីព្រះពិរោធរបស់ទ្រង់ ហើយទ្រង់បានប្រទានឱ្យយើងនូវអំណាចលើអ្នកណាដែលព្រះពិរោធរបស់ទ្រង់បានធ្លាក់មក អ្នកមានមេរៀននៅគ្រប់ដែនដី ហើយការព្រមានពីការតាំងចិត្តរបស់យើង ដូច្នេះ ចូរប្រយ័ត្នពីអ្នកដ៏ទៃ ហើយមិនប្រគល់ឱ្យយើងវិញឡើយ តើ​នរណា​យំ យើង​មិន​អាណិត​អ្នក​ដែល​ត្អូញត្អែរ​ទេ យើង​បាន​ដណ្ដើម​យក​ទឹក​ដី ហើយ​ធ្វើ​ឲ្យ​ផែនដី​ស្អាត​បរិសុទ្ធ តើ​យើង​ត្រូវ​រត់​ទៅ​រក​ស្រុក​ណា? អ្នក​គ្មាន​ផ្លូវ​រួច​ពី​ដាវ​របស់​យើង​ទេ ហើយ​ក៏​គ្មាន​ផ្លូវ​ចេញ​ពី​ដៃ​យើង​ដែរ។ សេះ​របស់​យើង​រហ័ស ដាវ​របស់​យើង​ជា​ផ្គរលាន់ លំពែង​របស់​យើង​កំពុង​ទម្លុះ ព្រួញ​របស់​យើង​ស្លាប់ ចិត្ត​របស់​យើង​ប្រៀប​ដូច​ជា​ភ្នំ ហើយ​ចំនួន​របស់​យើង​ប្រៀប​ដូច​ជា​ខ្សាច់។ បន្ទាយរបស់យើងគ្មានអំណាចទេ កងទ័ពរបស់យើងគ្មានប្រយោជន៍ក្នុងការតតាំងនឹងយើង ហើយការអធិស្ឋានរបស់អ្នកប្រឆាំងនឹងយើងក៏មិនត្រូវបានគេឮដែរ ពីព្រោះអ្នកបានបរិភោគអ្វីដែលហាមប្រាម មានភាពអួតអាងពេកក្នុងការតបស្នង ក្បត់ពាក្យសម្បថរបស់អ្នក ហើយការមិនស្តាប់បង្គាប់ និងការមិនស្តាប់បង្គាប់បានរីករាលដាលក្នុងចំណោមអ្នករាល់គ្នា។ ដូច្នេះ សូម​រំពឹង​ថា​នឹង​មាន​ភាព​អាម៉ាស់​និង​ការ​អាម៉ាស់៖ «ដូច្នេះ​ថ្ងៃ​នេះ អ្នក​នឹង​ត្រូវ​សង​វិញ​ដោយ​ការ​ដាក់​ទណ្ឌកម្ម​នៃ​ភាព​អាម៉ាស់​ចំពោះ​អ្វី​ដែល​អ្នក​ធ្លាប់​ក្រអឺតក្រទម​នៅ​លើ​ផែនដី​ដោយ​មិន​ត្រឹម​ត្រូវ»។ [Al-Ahqaf: 20] "ហើយអ្នកដែលធ្វើខុសនឹងដឹងអំពីអ្វីដែល [ចុងក្រោយ] ពួកគេនឹងត្រលប់មកវិញ" ។ [Ash-Shu'ara’: 227] វាត្រូវបានបង្ហាញថាយើងជាអ្នកមិនជឿ ហើយអ្នកគឺជាមនុស្សទុច្ចរិត ហើយយើងបានប្រគល់សិទ្ធិអំណាចលើអ្នក ដល់អ្នកដែលនៅក្នុងដៃរបស់គាត់ គឺជាការគ្រប់គ្រងកិច្ចការ និងសេចក្តីសម្រេច។ «អ្នកឯងមានតិចណាស់នៅចំពោះមុខយើង ហើយពួកអភិជនរបស់អ្នកថោកទាបនៅចំពោះមុខយើង ស្តេចរបស់អ្នកគ្មានអំណាចមកលើយើងទេ លើកលែងតែដោយការបន្ទាបបន្ថោក។ ដូច្នេះកុំអូសបន្លាយសុន្ទរកថារបស់អ្នក ហើយប្រញាប់តបស្នងរបស់អ្នកមុនពេលសង្រ្គាមឆេះ ហើយដុតភ្លើង ហើយអ្នករកមិនឃើញនូវកិត្តិយស ឬភាពរុងរឿងពីយើង ឬសៀវភៅ ឬអាឡោះអាឡោះទេ ពេលដែលអ្នកវាយប្រហារដោយលំពែង និងការវាយលុករបស់យើងយ៉ាងសាហាវ។ គ្រោះ​មហន្តរាយ​ពី​យើង ហើយ​ទឹក​ដី​របស់​អ្នក​បាន​ក្លាយ​ទៅ​ជា​ទទេ ហើយ​បល្ល័ង្ក​របស់​វា​ទទេ យើង​បាន​ប្រព្រឹត្ត​ដោយ​យុត្តិធម៌​ចំពោះ​អ្នក​រាល់​គ្នា ពេល​ដែល​យើង​បាន​ចាត់​អ្នក​មក ហើយ​អ្នក​ក៏​យុត្តិធម៌​ជាមួយ​អ្នក​នាំ​សារ​របស់​យើង​មក​លើ​អ្នក»។
Qutuz បានប្រមូលផ្តុំអ្នកដឹកនាំ និងទីប្រឹក្សា ហើយបង្ហាញសំបុត្រនោះ។ មេដឹកនាំមួយចំនួនមានគំនិតចង់ចុះចាញ់នឹងពួកតាតាស ហើយជៀសវាងពីសង្គ្រាមដ៏រន្ធត់។ លោក Qutuz បាននិយាយថា "ខ្ញុំនឹងជួប Tatars ដោយខ្លួនឯង ឱ មេដឹកនាំមូស្លីម អ្នកបានបរិភោគពីរតនាគារសាធារណៈអស់រយៈពេលជាយូរ ហើយអ្នកស្អប់ពួកឈ្លានពាន។ ខ្ញុំកំពុងចេញទៅ។ អ្នកណាជ្រើសរើស jihad នឹងទៅជាមួយខ្ញុំ ហើយអ្នកណាដែលមិនជ្រើសរើសវានឹងត្រលប់ទៅផ្ទះរបស់គាត់វិញ។
មេទ័ព និងព្រះអង្គម្ចាស់មានសេចក្តីរំភើបរីករាយដែលឃើញមេដឹកនាំរបស់ពួកគេសម្រេចចិត្តចេញទៅប្រយុទ្ធជាមួយពួកតាតាសដោយខ្លួនឯង ជំនួសឱ្យការបញ្ជូនកងទ័ព ហើយនៅខាងក្រោយ។
បន្ទាប់មកគាត់បានក្រោកឈរឡើងដើម្បីនិយាយទៅកាន់ពួកម្ចាស់ទាំងយំ ហើយនិយាយថា "ឱ ព្រះអង្គម្ចាស់នៃមូស្លីម តើនរណានឹងឈរសម្រាប់ឥស្លាម ប្រសិនបើយើងមិននៅទីនោះ?"
ព្រះអង្គម្ចាស់បានប្រកាសកិច្ចព្រមព្រៀងរបស់ពួកគេចំពោះក្រុមជីហាត និងដើម្បីប្រឈមមុខនឹងពួកតាតាស ដោយមិនគិតពីតម្លៃ។ ការតាំងចិត្តរបស់ប្រជាជនម៉ូស្លីមត្រូវបានពង្រឹងដោយការមកដល់នៃសំបុត្ររបស់ Sarim al-Din al-Ashrafi ដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួនដោយពួកម៉ុងហ្គោលក្នុងអំឡុងពេលការលុកលុយប្រទេសស៊ីរី។ បន្ទាប់​មក គាត់​បាន​ទទួល​យក​ការ​បម្រើ​ក្នុង​ជួរ​របស់​ពួកគេ ដោយ​ពន្យល់​ពួកគេ​នូវ​ចំនួន​តិចតួច​របស់​ពួកគេ និង​លើកទឹកចិត្ត​ពួកគេ​ឱ្យ​ប្រយុទ្ធ​ជាមួយ​ពួកគេ មិន​ខ្លាច​ពួកគេ​ឡើយ។
Qutuz បានកាត់បំពង់ករបស់អ្នកនាំសារ Hulagu បានបញ្ជូនគាត់ជាមួយនឹងសារគំរាមកំហែង ហើយព្យួរក្បាលរបស់ពួកគេនៅ Al-Raydaniyah ក្នុងទីក្រុង Cairo ។ គាត់បានរក្សាទីម្ភៃប្រាំដើម្បីយកសាកសពទៅ Hulagu ។ គាត់បានបញ្ជូនអ្នកនាំសារនៅទូទាំងប្រទេសអេហ្ស៊ីប អំពាវនាវឱ្យមានការជីហាតតាមមាគ៌ារបស់អល់ឡោះ កាតព្វកិច្ច និងគុណធម៌របស់វា។ Al-Izz ibn Abd al-Salam ខ្លួនគាត់ផ្ទាល់បានហៅប្រជាជនដូច្នេះមនុស្សជាច្រើនបានក្រោកឡើងដើម្បីបង្កើតបេះដូងហើយបានចាកចេញពីចំហៀងនៃកងទ័ពមូស្លីម។ កងកម្លាំង Mamluk ធម្មតាបានបង្កើតផ្នែកខាងស្តាំ ខណៈពេលដែលអ្នកដែលនៅសល់លាក់ខ្លួននៅពីក្រោយភ្នំដើម្បីសម្រេចការប្រយុទ្ធ។

នៅលើសមរភូមិ


កងទ័ពទាំងពីរបានជួបគ្នានៅកន្លែងដែលគេស្គាល់ថា Ain Jalut នៅប៉ាឡេស្ទីននៅថ្ងៃទី 25 នៃបុណ្យរ៉ាម៉ាដាន 658 AH / ថ្ងៃទី 3 ខែកញ្ញាឆ្នាំ 1260 នៃគ។ សង្រ្គាមគឺសាហាវ ហើយពួកតាតាសបានប្រើគ្រប់សមត្ថភាពរបស់ពួកគេ។ ឧត្តមភាពនៃស្លាបស្តាំតាតា ដែលកំពុងដាក់សម្ពាធលើស្លាបឆ្វេងនៃកងកម្លាំងឥស្លាម បានក្លាយជាជាក់ស្តែង។ កងកម្លាំងឥស្លាមបានចាប់ផ្តើមដកថយក្រោមសម្ពាធដ៏អាក្រក់របស់តាតាស។ ពួកតាតាសបានចាប់ផ្តើមជ្រៀតចូលក្រុមឆ្វេងនិយមអ៊ីស្លាម ហើយពួកទុក្ករបុគ្គលបានចាប់ផ្តើមធ្លាក់ចុះ។ ប្រសិនបើពួកតាតាសបានបញ្ចប់ការជ្រៀតចូលនៃស្លាបឆ្វេងរបស់ពួកគេ ពួកគេនឹងឡោមព័ទ្ធកងទ័ពអ៊ីស្លាម។
Qutuz កំពុងឈរនៅកន្លែងខ្ពស់នៅពីក្រោយជួរ ដោយសង្កេតមើលស្ថានភាពទាំងមូល ដឹកនាំកងពលធំដើម្បីបំពេញចន្លោះប្រហោង និងរៀបចំផែនការគ្រប់រឿងតូចតាច។ លោក Qutuz បានឃើញការរងទុក្ខដែលក្រុមឆ្វេងនិយមនៃមូស្លីមកំពុងជួបប្រទះ ដូច្នេះគាត់បានរុញការបែងចែកធម្មតាចុងក្រោយឆ្ពោះទៅរកវាពីខាងក្រោយភ្នំ ប៉ុន្តែសម្ពាធតាតានៅតែបន្ត។
Qutuz ខ្លួនឯងបានចុះទៅសមរភូមិដើម្បីគាំទ្រទាហាននិងបង្កើនសីលធម៌របស់ពួកគេ។ គាត់បានបោះមួកសុវត្ថិភាពរបស់គាត់ទៅដី ដោយបង្ហាញពីការចង់បានរបស់គាត់សម្រាប់ការធ្វើទុក្ករកម្ម និងការខ្វះការភ័យខ្លាចនៃការស្លាប់របស់គាត់ ហើយបានស្រែកយំដ៏ល្បីល្បាញរបស់គាត់ថា "ឱ ឥស្លាម!"
Qutuz បានប្រយុទ្ធយ៉ាងស្វិតស្វាញជាមួយកងទ័ពរហូតដល់ Tatars ម្នាក់បានតម្រង់ព្រួញរបស់គាត់ទៅ Qutuz បាត់គាត់ប៉ុន្តែបានវាយសេះ Qutuz ដែលកំពុងជិះដែលត្រូវបានសម្លាប់ភ្លាមៗ។ Qutuz បាន​ឡើង​ភ្នំ​ហើយ​ប្រយុទ្ធ​ដោយ​ថ្មើរជើង​ដោយ​គ្មាន​សេះ។ ព្រះអង្គម្ចាស់ម្នាក់ឃើញព្រះអង្គកំពុងវាយគ្នាដោយថ្មើរជើង ដូច្នេះហើយក៏ប្រញាប់ប្រញាល់ទៅរកព្រះអង្គ ហើយប្រគល់សេះទៅព្រះអង្គ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ Qutuz បានបដិសេធដោយនិយាយថា "ខ្ញុំនឹងមិនដកហូតប្រជាជនម៉ូស្លីមពីផលប្រយោជន៍របស់អ្នកទេ!!" គាត់​បាន​បន្ត​ប្រយុទ្ធ​ដោយ​ថ្មើរ​ជើង​រហូត​ដល់​គេ​យក​សេះ​មក​ទុក។ ព្រះអង្គម្ចាស់ខ្លះបន្ទោសគាត់ចំពោះទង្វើនេះ ហើយនិយាយថា "ហេតុអ្វីបានជាអ្នកមិនជិះសេះដូច្នេះ? ប្រសិនបើសត្រូវណាមួយបានឃើញអ្នក ពួកគេនឹងសម្លាប់អ្នក ហើយឥស្លាមនឹងត្រូវវិនាសដោយសារតែអ្នក"។
Qutuz បាននិយាយថា "សម្រាប់ខ្ញុំ ខ្ញុំនឹងទៅស្ថានសួគ៌ ប៉ុន្តែឥស្លាមមានព្រះអម្ចាស់ដែលនឹងមិនចុះចាញ់។ ដូច្នេះហើយដូច្នេះហើយដូច្នេះហើយដូច្នេះហើយដូច្នេះ - ហើយដូច្នេះ - ហើយដូច្នេះ - ហើយដូច្នេះ - ហើយដូច្នេះ - ហើយដូច្នេះ - ហើយដូច្នេះ - ហើយដូច្នេះ - ហើយដូច្នេះ - រហូតទាល់តែគាត់រាប់ស្តេចមួយចំនួន (ដូចជា Omar, Othman, និង Ali) បន្ទាប់មកព្រះជាម្ចាស់បានបង្កើតសម្រាប់សាសនាឥស្លាមអ្នកដែលការពារវាក្រៅពីពួកគេ ហើយឥស្លាមក៏មិនបានបោះបង់ចោលវាដែរ។"
ប្រជាជនម៉ូស្លីមបានទទួលជ័យជម្នះ ហើយ Qutuz បានដេញតាមសំណល់របស់ពួកគេ។ ជនមូស្លីមបានបោសសម្អាត Levant ទាំងមូលក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានសប្តាហ៍។ Levant បានស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ឥស្លាម និងមូស្លីមម្តងទៀត ហើយទីក្រុង Damascus ត្រូវបានសញ្ជ័យ។ Qutuz បានប្រកាសពីការបង្រួបបង្រួមនៃប្រទេសអេហ្ស៊ីប និង Levant ជាថ្មីម្តងទៀតទៅជារដ្ឋតែមួយក្រោមការដឹកនាំរបស់គាត់ បន្ទាប់ពីការបែងចែកដប់ឆ្នាំចាប់តាំងពីការសោយទីវង្គត់របស់ស្តេច Al-Salih Najm al-Din Ayyub ។ Qutuz សូមព្រះជាម្ចាស់ទ្រង់មេត្តាប្រោសគាត់ ដោយបានសំដែងធម្មទេសនាពីវេទិកានានានៅគ្រប់ទីក្រុងអេហ្ស៊ីប ប៉ាឡេស្ទីន និងទីក្រុង Levantine រហូតដល់ធម្មទេសនាត្រូវបានផ្តល់ជូនគាត់នៅផ្នែកខាងលើនៃទន្លេ Levant និងទីក្រុងនានាជុំវិញទន្លេ Euphrates ។
Qutuz បានចាប់ផ្តើមចែកចាយខេត្តអ៊ីស្លាមក្នុងចំណោមព្រះអង្គម្ចាស់មូស្លីម។ វាគឺជាផ្នែកនៃប្រាជ្ញារបស់គាត់ សូមព្រះជាម្ចាស់ទ្រង់មេត្តាប្រោសគាត់ ដែលគាត់បានប្រគល់ព្រះអង្គម្ចាស់ Ayyubid មួយចំនួនទៅកាន់មុខតំណែងរបស់ពួកគេ ដើម្បីធានាថាជម្លោះនឹងមិនកើតឡើងនៅក្នុង Levant ។ Qutuz សូមព្រះជាម្ចាស់មេត្តាប្រោសគាត់ ដោយមិនខ្លាចការក្បត់របស់ពួកគេ ជាពិសេសបន្ទាប់ពីពួកគេដឹងច្បាស់ថាពួកគេមិនអាចកម្ចាត់ Qutuz និងទាហានសុចរិតរបស់គាត់។

ឃាតកម្មរបស់គាត់។


Rukn al-Din Baybars បានសម្លាប់ Sultan al-Muzaffar Qutuz នៅ Dhu al-Qi'dah 658 AH / ថ្ងៃទី 24 ខែតុលា ឆ្នាំ 1260 នៃគ.ស. កំឡុងពេលកងទ័ពត្រឡប់ទៅអេហ្ស៊ីប។ ហេតុផលគឺដោយសារស្តេចស៊ុលតង់ Qutuz បានសន្យាថា Baybars ផ្តល់ឱ្យគាត់នូវការគ្រប់គ្រងរបស់ Aleppo បន្ទាប់ពីសង្គ្រាមបានបញ្ចប់។ បន្ទាប់មក Sultan Qutuz បានគិតអំពីការលះបង់ស្តេចស៊ុលតង់ ហើយបន្តជីវិតរបស់គាត់ក្នុងការបួស និងស្វែងរកចំណេះដឹង ដោយបន្សល់ទុកការដឹកនាំប្រទេសដល់មេបញ្ជាការកងទ័ពរបស់គាត់គឺ Rukn al-Din Baybars ។ ហេតុដូច្នេះហើយ គាត់បានដកការសម្រេចចិត្តរបស់គាត់ក្នុងការផ្តល់ឱ្យ Baybars ធ្វើជាអភិបាលក្រុង Aleppo ចាប់តាំងពីគាត់នឹងក្លាយជាស្តេចនៃប្រទេសទាំងមូល។ Baybars ជឿថា Sultan Qutuz បានបញ្ឆោតគាត់ ហើយដៃគូរបស់គាត់បានចាប់ផ្តើមបង្ហាញរឿងនេះដល់គាត់ ហើយញុះញង់គាត់ឱ្យបះបោរប្រឆាំងនឹងស៊ុលតង់ ហើយសម្លាប់គាត់។ នៅពេលដែល Qutuz ត្រឡប់ពីការចាប់យក Damascus ពី Tatars វិញ Bahri Mamluks រួមទាំង Baybars បានប្រមូលផ្តុំគ្នាដើម្បីធ្វើឃាតគាត់នៅតាមផ្លូវរបស់ពួកគេទៅកាន់ប្រទេសអេហ្ស៊ីប។ ពេល​គាត់​ទៅ​ដល់​ស្រុក​អេស៊ីប គាត់​ទៅ​បរបាញ់​នៅ​ថ្ងៃ​មួយ ហើយ​អូដ្ឋ​ធ្វើ​ដំណើរ​តាម​ផ្លូវ ដូច្នេះ​គេ​ក៏​ដើរ​តាម​គាត់។ Anz al-Isfahani បានចូលទៅជិតគាត់ដើម្បីអង្វរសម្រាប់ដៃគូរបស់គាត់មួយចំនួន។ គាត់បានអង្វរគាត់ ហើយគាត់បានព្យាយាមថើបដៃរបស់គាត់ ប៉ុន្តែគាត់បានកាន់វា។ Baybars បានយកឈ្នះគាត់។ គាត់​ដួល​ដោយ​ដាវ ដៃ​និង​មាត់​របស់​គាត់​ដាច់​ចេញ។ អ្នក​ផ្សេង​ទៀត​បាន​បាញ់​ព្រួញ​មក​លើ​គាត់ ហើយ​សម្លាប់​គាត់។ បន្ទាប់​មក Qutuz ត្រូវ​បាន​គេ​យក​ទៅ​ទីក្រុង Cairo ហើយ​បញ្ចុះ​នៅ​ទីនោះ។

វាលេចឡើងចំពោះអ្នកដែលមើលសៀវភៅប្រវត្តិសាស្ត្រដែលបានរក្សាទុករឿងនេះសម្រាប់យើងថា Saif ad-Din Qutuz បានមកបំពេញបេសកកម្មប្រវត្តិសាស្ត្រជាក់លាក់មួយហើយភ្លាមៗនៅពេលដែលគាត់សម្រេចវាបានគាត់បានបាត់ខ្លួនពីឆាកប្រវត្តិសាស្ត្របន្ទាប់ពីការទាក់ទាញការចាប់អារម្មណ៍និងការកោតសរសើរដែលធ្វើឱ្យតួនាទីប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់គាត់ទោះបីជារយៈពេលខ្លីក៏ដោយ អស្ចារ្យ និងយូរអង្វែង។

ហេតុអ្វីបានជាយើងអស្ចារ្យ
ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ អ្នកដឹកនាំដែលមិនអាចបំភ្លេចបាន ដោយ Tamer Badr 

kmKM