Ես գաղտնի գրել և հրատարակել եմ իմ առաջին գիրքը հեղափոխությունից առաջ, երբ զինված ուժերում սպա էի։ Այն վերնագրված էր «Համբերության առաքինությունը տառապանքի նկատմամբ»։ Ես հանդիպեցի շեյխ Մուհամմադ Հասանին 2009 թվականին, ով համաձայնվեց գրել այս գրքի նախաբանը։ Այն հետևյալն էր.

Շեյխ Մուհամմադ Հասանի «Համբերության առաքինությունը դժվարությունների առջև» գրքի ներածությունը
Փառք Աստծուն, և թող Աստծո աղոթքներն ու խաղաղությունը լինեն Աստծո Մարգարեի վրա, թող Աստված օրհնի նրան և խաղաղություն տա նրան:
Ամենակարող Ալլահը համբերությունը դարձրեց անսասան ձի, անպարտելի բանակ և անխորտակելի ամրոց: Նա՝ Ամենակարողը, ասաց, որ համբերատարները Ալլահի ընկերակցության մեջ են, և Նա սիրում է նրանց: Ի՜նչ պատիվ է։
Ամենակարող Աստվածն ասել է. «Իսկապես, Աստված համբերատարների հետ է» (Ալ-Բաքարա, 153):
Ամենակարող Աստվածն ասել է. «Եվ Աստված սիրում է համբերատարին» (Ալի Իմրան, 146):
Եվ Նա կրոնի առաջնորդությունը կախված դարձրեց համբերությունից և վստահությունից, ուստի Նա՝ Ամենակարողը, ասաց. «Եվ Մենք նրանց միջից առաջնորդներ ստեղծեցինք, որոնք առաջնորդում էին Մեր հրամանով, երբ նրանք համբերատար էին և վստահ էին Մեր նշաններին»: [Աս-Սաջդա, 24]
Եվ Նա համբերատարի համար հավաքել է այս ուրախ լուրը, որը չի հավաքել ուրիշների համար, ուստի Նա՝ Ամենաբարձրյալը, ասաց. «Եվ մենք ձեզ կփորձենք վախով, սովով, հարստության, կյանքի և մրգերի կորստով, բայց բարի լուրը տվեք համբերատարին (155) Նրանք, ովքեր, երբ իրենց վրա աղետ է հասնում, ասում են. «Իրոք, մենք պատկանում ենք Աստծուն և իսկապես Նրան ենք վերադառնալու» (156) Նրանք կունենան օրհնություն իրենց Տիրոջից և ողորմություն: Եվ նրանք են, ովքեր [ճիշտ] ուղղորդված են» (157) [Ալ-Բաքարա]:
Ապա Ամենակարողը բացատրեց Դրախտում համբերատարների պատիվը՝ հրեշտակների մտնելով՝ նրանց ողջունելու և ողջունելու համար, ինչպես Նա, Ամենակարողն ասաց. «Եվ հրեշտակները կմտնեն նրանց մոտ յուրաքանչյուր դարպասից՝ [ասելով]. «Խաղաղություն ձեզ՝ ձեր համբերատարության համար: Եվ հիանալի է վերջին տունը»» (Ալ-Ռաադ):
Նա ամփոփեց նրանց արժանիքներն ու անսահման պարգևը՝ ասելով. «Միայն համբերատարը կստանա իր պարգևը ամբողջությամբ՝ առանց հաշվի»: (Ազ-Զումար, 10)
Այո՛, համբերությունը, ինչպես անունն է հուշում, դառը համ ունի, բայց հետևանքները՝ մեղրից քաղցր։
Ի՞նչ է համբերությունը։
Լեզվի մեջ համբերությունը՝ կանխարգելում և սահմանափակում է։
Համբերությունը, ըստ իսլամական օրենքի, նշանակում է զսպել իրեն անհանգստանալուց, զսպել լեզուն բողոքելուց և զսպել վերջույթները մեղքեր գործելուց։
* Բաժանված է երեք բաժնի՝
Համբերություն հրամանի հանդեպ։ Այսինքն՝ համբերություն հնազանդության հանդեպ։
- Եվ համբերություն՝ արգելվածից խուսափելու հարցում։ Այսինքն՝ համբերություն՝ մեղքից խուսափելու հարցում։
- Եվ համբերություն ճակատագրի առջև։ Այսինքն՝ համբերություն այն աղետների և փորձությունների առջև, որոնք Ամենակարող Աստված սահմանել է ծառայի համար։
Գեղեցիկ համբերությունը այն է, որի տերը ձգտում է Ալլահի՝ Ամենաբարձրյալի, Ամենամեծի հաճույքին, ոչ թե մարդկանց վախից, որ նրանք ասեն, թե նա անհամբեր է, ոչ էլ մարդկանց համար զարդարելուց, որ նրանք ասեն, թե նա համբերատար է: Փոխարենը, նա համբերատար է, հավատալով Ալլահի որոշմանը՝ թե՛ լավ, թե՛ վատ, վեր կանգնելով ցավից և վեր կանգնելով բողոքից:
Հետաքննությունը ցույց է տալիս, որ կան երկու տեսակի բողոքներ՝
Աստծուն ուղղված բողոք, և Աստծուց ուղղված բողոք։
Ինչ վերաբերում է Աստծուն բողոքելուն, դա չի հակասում համբերությանը, ինչպես Աստված ասել է Հակոբի (խաղաղություն լինի նրա վրա) մի պատմության մեջ. «Այսպիսով, համբերությունը ամենահարմարն է, և Աստծուց օգնություն են խնդրում այն բանի դեմ, ինչ դուք նկարագրում եք» (Յուսուֆ, 18):
Սակայն նա իր բողոքը բարձրացրեց Աստծուն՝ ասելով. «Ես միայն Աստծուն եմ բողոքում իմ տառապանքի և վշտի համար» (Յուսուֆ, 86):
Ամենակարող Աստված գովաբանեց Հոբին (խաղաղություն լինի նրա վրա), սակայն նա իր բողոքը բարձրացրեց Աստծուն՝ ասելով. «Եվ Հոբը, երբ նա աղաղակեց իր Տիրոջը. «Իսկապես, ինձ դժբախտություն է պատահել, և Դու ողորմածներից ամենաողորմածն ես»» (Ալ-Անբիա: 83):
Իմաստուն հավատացյալը պետք է իմանա, որ այս աշխարհը փորձությունների և ստուգայցերի վայր է, իսկ նրա ուրախությունը՝ երազներ և անցողիկ ստվեր։ Եթե այն մի փոքր ծիծաղեցնում է, շատ է լացացնում։ Եթե այն մեկ օրով ուրախացնում է, ամբողջ կյանքում տխրեցնում է։ Եթե այն մի փոքր հաճույք է պատճառում, երկար ժամանակով զրկում է քեզ։ Եվ յուրաքանչյուր ուրախության համար կա մի վիշտ։
Իմաստուն մարդը նա է, ով նայում է իր ներողամտության աչքով և իր հավատքի լույսով և վստահորեն գիտի, որ իրեն պատահածը չէր կարող բաց թողնել իրեն, և որ իրեն բաց թողածը չէր կարող պատահել իրեն։ Այսպիսով, նա նայում է Ամենակարող Աստծո Գրքին և Նրա Մարգարեի (Աստված օրհնի և խաղաղություն տա նրան) Սուննային՝ համբերատարի պարգևը հասկանալու համար։
Ապա թող նա մարի աղետների և փորձությունների կրակը՝ հետևելով տառապողների, մասնավորապես՝ Մարգարեների և Առաքյալների օրինակին։
Ապա, եթե նա նայեր և փնտրեր երկրի մարդկանց մեջ, նա նրանց մեջ չէր տեսնի որևէ մեկին, բացի սիրելի մարդու կորստից կամ տհաճ բանի պատահումից տառապած մեկից։
Որքա՜ն մեզ անհրաժեշտ է մշտական հիշեցում այն ժամանակներում, երբ փորձություններն ու նեղությունները շատ են, իսկ փորձություններն ու նեղությունները՝ ծանր։
Շնորհիվ դժվարությունների առջև համբերատարության, դժվարությունների հետևում թաքնված իմաստության ըմբռնման, դժվարությունների տեսակների մասին իմանալու, առաքյալների և մարգարեների օրինակին հետևելու և այս ազնիվ թեմային վերաբերող այլ կարևոր հարցերի։
Իմ ձեռքերում է մեր սիրելի եղբայր Թամեր Բադրի հաճելի ուղերձը այս մասին: Թող Աստված նրան բարությամբ պարգևատրի և մեզ ու նրան դարձնի համբերատարների շարքում, և թող Նա բոլորիս աչքերը ուրախացնի այս կրոնի հաղթանակով: Թող Աստծո աղոթքներն ու խաղաղությունը լինեն մարգարեների առաջնորդի, նրա բոլոր ընտանիքի և ուղեկիցների վրա:
Հեղինակ՝
Աբու Ահմեդ Շեյխ Մուհամմադ Հասան
Զուլ-Քիդա 1430 հիջր